Soorten psalmen
De Psalmen zijn op veel manieren in te delen. In de vorige blog over de Psalmen bijvoorbeeld liet ik zien dat de Psalmen eigenlijk vijf boeken zijn. Ze zijn ook in te delen op onderwerp, want ze zijn heel verschillend van karakter en inhoud. Er zijn Psalmen waarin tot God gesmeekt wordt en Psalmen die Hem loven. Psalmen die Hem smeken om vergeving of vragen om de vernietiging van vijanden. Gebeden voor de koning of het volk Israël. Psalmen die ingaan op de problemen van het leven en Psalmen die de heerlijkheid van de wet prijzen.
De volgende beschrijvingen van verschillende soorten Psalmen komen uit diverse boeken en het loopt soms wat over in elkaar.
Klaagpsalmen
Dit is de grootste groep psalmen. David Pawson noemt het ook de ‘alstublieft-psalmen’. Ze zijn geschreven vanuit het persoonlijk ongeluk van de schrijver. Hier worden strijd, lijden en teleurstelling verwoord. Alle klaagpsalmen laten een patroon zien:
- Een schreeuw naar God
- Een klacht over het onrecht
- Een belijdenis van vertrouwen in het feit dat God zal verlossen
- Een verzoek aan God om tussenbeide te komen
- Een belofte aan God om Hem te prijzen wanneer die verlossing komt
Psalm 3 is een klaagpsalm die David schreef toen hij vluchtte voor zijn zoon Absalom.
Dankpsalmen
Deze ‘dank-u-wel-psalmen’ vormen de tweede grootste groep na de klaagpsalmen. Het zijn liederen van dank voor redding, gunstige omstandigheden of voor Gods trouw. We lezen er bijvoorbeeld dank voor de uittocht uit Egypte, voor Jeruzalem en voor de tempel.
Psalm 30 is een Psalm van David bij de inwijding van de tempel.
Lofpsalmen
Liederen waarin Gods grootheid en goedheid wordt bezongen, zonder verwijzing naar bepaalde omstandigheden.
Vieringspsalmen
Liederen van blijdschap die gaan over het koningschap of die Sion bezingen.
Psalm 72 is een gebed, bestemd voor een koning.
Wijsheidspsalmen
Ze lijken op het boek Spreuken en staan vol met praktische levenswijsheid. Ze zijn ook gericht op de tegenstrijdigheden in het leven.
Het refrein van Psalm 37 gaat erover dat de goddelozen zullen worden vernietigd, maar dat de rechtvaardigen het land zullen beërven.
Vertrouwenspsalmen
Richten er de aandacht op dat God te vertrouwen is.
Psalm 16:
is een prachtig lied dat een vraag om bescherming (vs.1) combineert met uitingen van diepgeworteld vertrouwen op de HERE. Uit de psalm blijkt dat David weet bij wie hij schuilen kan. Zijn toekomst is verzekerd en de gedachte daaraan roept diepe vreugde bij hem op (StudieBijbel Online).
Wraak- of vervloekingspsalmen
De schrijvers vragen aan God of Hij hun vijanden zou willen bezoeken met Zijn oordeel. Ze roepen de vraag op of dit wel het Woord van God is, hoe kun je bidden om het vernietigen van je vijanden? Is dit niet tegenstrijdig met het Nieuwe Testament dat zegt dat we onze vijanden moeten liefhebben?
We moeten bij deze Psalmen kijken naar de context en ons proberen te verplaatsen in de situatie. Psalm 137 bijvoorbeeld, is een wraakpsalm die gaat over de verwoesting van Jeruzalem. De Judese ballingen hebben vernederingen en pijn ondergaan en zijn misschien wel zwaar getraumatiseerd.
De vijanden van Israël waren ook de vijanden van God. De vervloekingspsalmen zijn niet alleen een vraag om wraak op de persoonlijke vijanden van de psalmdichter. Ze herinneren God er ook aan dat de vijanden van de dichter, óók de vijanden van God zijn. Er zat dus niet altijd een persoonlijke wraakgedachte achter, maar wel een rechtvaardigheidsgevoel.
Historische psalmen
In deze psalmen wordt de geschiedenis van het volk Israël onder woorden gebracht. Om die te vieren en niet te vergeten.
Psalm 136 gaat over de uittocht uit Egypte, iets wat ze niet mochten vergeten.
Messiaanse psalmen
Messiaanse psalmen gaan vaak over de koning. ‘Messias’ betekent ‘gezalfde’ en iedere koning in Israël werd gezalfd bij zijn kroning.
Deze psalmen beschrijven ook Christus (dat betekent ook ‘gezalfde’) en ze worden vaak aangehaald in het Nieuwe Testament. Dan is te zien dat ze profetisch zijn, omdat de koning op zo’n manier wordt beschreven dat een aardse koning hieraan niet voldoet.
Sommige Psalmen werden in de tijd van de Here Jezus uitgelegd met het oog op de Messias.
Psalm 110:1 is de meest aangehaalde Psalm in het Nieuwe Testament. Jezus Zelf citeer hem.
De Heere heeft gezegd tegen Mijn Heere: Zit aan Mijn rechter[hand], totdat Ik Uw vijanden neergelegd heb als een voetbank voor Uw voeten?
Mattheüs 22:44 HSV
Een psalm van David. De HEERE heeft tot mijn Heere gesproken: Zit aan Mijn rechterhand, totdat Ik Uw vijanden gemaakt zal hebben [tot] een voetbank voor Uw voeten
Psalm 110:1 HSVO
Bronnen
- StudieBijbel online
- Wijsheidsboeken – www.debijbel.nl
- StudieBijbel in Herziene Statenvertaling
- Rondreis door de Bijbel
- In ontmoeting met het Nieuwe Testament
- Handboek bij de Bijbel
- Sleutels tot de Bijbel – David Pawson
- Samenvattingen ETS
- PowerPoint ETS
- ETS online
- DE BIJBEL VOOR IEDEREEN – Age Romkes & Pieter Siebesma