Het evangelie van Lukas het langste van de vier evangeliën en het langste boek van het Nieuwe Testament. Het bevat het hele verhaal van Jezus leven op aarde, vanaf de aankondiging van de geboorte tot de hemelvaart van Jezus.
De schrijver
De schrijver van dit evangelie is Lukas. Lukas was niet Joods, zoals de andere evangelieschrijvers, maar een heiden. Hij schreef zijn evangelie dan ook voor Joden én voor niet-Joden en maakte duidelijk dat het evangelie voor Joden én voor heidenen is bedoelt. Lukas kwam uit Antiochië en was arts van beroep. Dit kun je ook zien aan de manier waarop hij dingen beschrijft, bijvoorbeeld de details over de geboorte van Jezus en de besnijdenis van Jezus, of de wonderen van Jezus.
Lukas is geen ooggetuige van Jezus. Hij was niet één van de twaalf discipelen van Jezus geweest en had Jezus nooit gezien. Wel was Lukas een medewerker van Paulus en ging met hem mee op zijn zendingsreizen. Dat is onder andere te lezen in Kolossenzen en 2 Timotheüs. Hij heeft de verhalen over Jezus en het onderwijs van Jezus gehoord van Paulus en van andere ooggetuigen van Jezus.
vers 14 Lukas, de arts, de geliefde, groet u, en Demas.
vers 18 Een eigenhandige groet van mij, Paulus. Denk aan mijn gevangenschap. De genade zij met u. Amen.
Kolossenzen 4:14 en 18 HSV
Alleen Lukas is bij mij. Haal Markus op en breng hem met u mee, want hij is voor mij van veel nut voor de ambtelijke bediening.
2 Timotheüs 4:11 HSV
Lukas schreef ook het boek Handelingen. Het Lukas-evangelie eindigt met de Hemelvaart van Jezus en Handelingen begint ermee. Lukas noemt zijn evangelie ‘het eerste boek’. Het evangelie is dus eerst geschreven en daarna pas Handelingen.
Waarom en voor wie schreef Lukas zijn evangelie?
Het eerste boek heb ik gemaakt, o Theofilus, over alles wat Jezus begonnen is te doen én te onderwijzen,
Handelingen 1:1 HSV
Aangezien velen ter hand genomen hebben een verslag op te stellen van de dingen die onder ons volkomen zekerheid hebben,
Lukas 1:1-4 HSV
zoals zij die van het begin af ooggetuigen en dienaren van het Woord zijn geweest, aan ons overgeleverd hebben,
heeft het ook mij goedgedacht, na alles van voren af aan nauwkeurig onderzocht te hebben, het geordend voor u te beschrijven, hooggeachte Theofilus,
opdat u de zekerheid kent van de dingen waarin u onderwezen bent
Lukas maakt meteen in het eerste vers duidelijk waarom hij zijn evangelie schreef. Anderen voor hem hebben eerder al een verslag gemaakt over het leven en het onderwijs van Jezus, maar Lukas wil dit ook nog eens doen na het nauwkeurig te hebben onderzocht.
Het evangelie van Lukas en Handelingen zijn beide gericht aan Theofilus, een Romeinse bestuurder en christen. Er bestaat ook een uitleg, waarbij Theofilus een fictief persoon is. Het doel van Paulus is: Theofilus, maar ook andere lezers overtuigen van de betrouwbaarheid van het leven van Jezus en het onderwijs van Jezus.
Indeling van het Lukas-evangelie
Het evangelie van Lukas is o.a. te verdelen in vier gedeeltes en in twee gedeeltes: Lukas 1:1-19:50 en Lukas 9:51-19:27. Het eerste deel speelt zich af in Galilea en in het tweede, vanaf hoofdstuk 9:51 is Jezus onderweg naar Jeruzalem.
Galilea en Jeruzalem
BibleProject Nederlands │ Overzicht: Lucas 1-9
BibleProject Nederlands │ Overzicht: Lucas 10-24
| Lukas 1 – 4:13 | Inleiding, geboorte Johannes de Doper en geboorte van Jezus. Kindertijd van Jezus tot zijn 30e levensjaar. |
| Lukas 4:14 – 9:50 | Wonderen van Jezus in Galilea |
| Lukas 9:51 – 19:29 | Onderwijs van Jezus, onderweg naar Jeruzalem |
| Lukas 19:38 – 24:53 | Jezus verraden, lijden, dood, opstanding en hemelvaart |
Niet Joden (heidenen)
Het geslachtsregister van Jezus gaat in het Lukas evangelie, terug tot vóór Abraham. Daaraan is te zien dat Lukas zich richt op niet-Joden (heidenen).
En Hij, Jezus, was ongeveer dertig jaar toen Hij Zijn dienstwerk begon. Hij was, naar men dacht, de Zoon van Jozef, de zoon van Heli,
Lukas 3:23-38 HSV
de zoon van Matthat, de zoon van Levi, de zoon van Melchi, de zoon van Janna, de zoon van Jozef,
de zoon van Mattathias, de zoon van Amos, de zoon van Naüm, de zoon van Esli, de zoon van Naggai,
de zoon van Maäth, de zoon van Mattathias, de zoon van Semeï, de zoon van Jozef, de zoon van Juda,
de zoon van Joannas, de zoon van Rhesa, de zoon van Zerubbabel, de zoon van Sealthiël, de zoon van Neri,
de zoon van Melchi, de zoon van Addi, de zoon van Kosam, de zoon van Elmodam, de zoon van Er,
de zoon van Joses, de zoon van Eliëzer, de zoon van Jorim, de zoon van Matthat, de zoon van Levi,
de zoon van Simeon, de zoon van Juda, de zoon van Jozef, de zoon van Jonan, de zoon van Eljakim,
de zoon van Meleas, de zoon van Maïnan, de zoon van Mattatha, de zoon van Nathan, de zoon van David,
de zoon van Isaï, de zoon van Obed, de zoon van Boaz, de zoon van Salmon, de zoon van Nahesson,
de zoon van Aminadab, de zoon van Aram, de zoon van Esrom, de zoon van Perez, de zoon van Juda,
de zoon van Jakob, de zoon van Izak, de zoon van Abraham, de zoon van Tera, de zoon van Nahor,
de zoon van Serug, de zoon van Rehu, de zoon van Peleg, de zoon van Heber, de zoon van Selah,
de zoon van Kenan, de zoon van Arfachsad, de zoon van Sem, de zoon van Noach, de zoon van Lamech,
de zoon van Methusalach, de zoon van Henoch, de zoon van Jered, de zoon van Mahalalel, de zoon van Kenan,
de zoon van Enos, de zoon van Seth, de zoon van Adam, de zoon van God.
Het Lukas evangelie is vaak positief over niet-Joden:
- De hoofdman over honderd had een groter geloof dat Jezus zelfs in Israël had gevonden
- De barmhartige Samaritaan
- Van de tien melaatse mannen die Jezus genas, dankte alleen een Samaritaan Hem
Jezus zoekt het verlorene
Want de Zoon des mensen is gekomen om te zoeken en zalig te maken wat verloren is.
Lukas 19:10 HSV
Lukas benoemd in zijn evangelie de aandacht van Jezus voor mensen die minder in aanzien stonden: arme mensen, vrouwen, kinderen, zieken, tollenaars, niet-Joden en zondaars. De geestelijke leiders in die tijd, de sociaal aanvaarde klasse, werden hier woedend om. In Lukas 4:18 citeert Jezus de profeet Jesaja en maakt Hij duidelijk dat God juist naar deze mensen omziet. Jezus vertelde hen over het koninkrijk van God.
De Geest van de Heere HEERE is op Mij, omdat de HEERE Mij gezalfd heeft om een blijde boodschap te brengen aan de zachtmoedigen. Hij heeft Mij gezonden om te verbinden de gebrokenen van hart, om voor de gevangenen vrijlating uit te roepen en voor wie gebonden zaten, opening van de gevangenis;
Jesaja 61:1 HSV
De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij Mij gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om aan armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen die gebroken van hart zijn.
Lukas 4:18 HSV
Vrouwen
Lukas beschrijft dertien vrouwen die nergens anders genoemd worden. Jezus behandelde vrouwen anders dan gebruikelijk was bij de Joden.
- Jezus had vrouwelijke discipelen, ze worden ingeschakeld als Zijn medewerkers
- Maria zit aan de voeten van Jezus als haar leraar, net zoals Paulus aan de voeten van Gamaliël zat
- De vrouwen zalven het lichaam van Jezus als voorbereiding op het graf
- Vrouwen vertellen de apostelen dat Jezus is opgestaan.
Jezus komst draait alles om
Uit de gelijkenissen die Jezus vertelde, blijkt ook dat Jezus komst en zijn koninkrijk alles omdraait: De barmhartige Samaritaan, de rijke dwaas, het grote feestmaal, de zorg om wat verloren is, de rijke man en Lazarus, de volhardende weduwe, de farizeeër en de tollenaar.
Blijdschap
Blijdschap is een kenmerk van het Lukas-evangelie. Het woord ‘blijdschap’ komt veel voor, maar ook woorden die daarvan zijn afgeleid, zoals ‘vreugde’. De verhalen of gelijkenissen die Jezus vertelde over feesten verwijzen ook naar vreugde én Jezus was zelf vaak aanwezig bij maaltijden.
Zalig bent u die nu honger hebt, want u zult verzadigd worden. Zalig bent u die nu huilt, want u zult lachen.
Lukas 6:21 HSV
Op dat moment begon Hij vervuld van de heilige Geest te juichen en zei: ‘Ik loof U, Vader, Heer van hemel en aarde, omdat U deze dingen voor wijzen en verstandigen hebt verborgen, maar ze aan eenvoudige mensen hebt onthuld. Ja, Vader, zo heeft het U behaagd.
Lukas 10:21 HSV
Ik zeg u dat er evenzo blijdschap zal zijn in de hemel over één zondaar die zich bekeert, meer dan over negenennegentig rechtvaardigen, die de bekering niet nodig hebben.
Lukas 15:7 HSV
Ook staan (alleen) in het Lukas-evangelie de lofzangen voor God:
- Lofzang van Maria
- Lofzang van Zacharias
- Engelenkoor
- Lofzang van Simeon
De Heilige Geest
In Lukas staat meer over het werk van de Heilige Geest vermeld dan in Mattheüs en Markus samen. Hij noemt de Heilige Geest 18 keer in zijn evangelie.
Over Johannes de Doper werd geprofeteerd dat hij met de Heilige Geest vervuld zou worden. Maria werd zwanger door het overschaduwen van de Heilige Geest. Elizabet werd vervuld met de Heilige Geest toen ze de groet van Maria hoorde en Zacharias werd vervuld met de Heilige Geest, na de geboorte van Johannes. Simeon kwam door de Geest geleid naar de tempel toen Jozef en Maria in de tempel kwamen met Jezus.
want hij zal groot zijn voor de Heere. Geen wijn en geen sterke drank zal hij drinken en hij zal al van de moederschoot af met de Heilige Geest vervuld worden,
Lukas 1:15 HSV
En de engel antwoordde en zei tegen haar: De Heilige Geest zal over u komen en de kracht van de Allerhoogste zal u overschaduwen. Daarom ook zal het Heilige Dat uit u geboren zal worden, Gods Zoon genoemd worden.
Lukas 1:35 HSV
En toen Elizabet de groet van Maria hoorde, gebeurde het dat het kindje opsprong in haar schoot; en Elizabet werd vervuld met de Heilige Geest.
Lukas 1:41 HSV
Zacharias, zijn vader, werd vervuld met de Heilige Geest en profeteerde.
Lukas 1:67 HSV
En zie, er was een man in Jeruzalem, van wie de naam Simeon was, en die man was rechtvaardig en godvrezend. Hij verwachtte de vertroosting van Israël en de Heilige Geest was op hem.
Lukas 2:25-27 HSV
En hem was een Goddelijke openbaring gegeven door de Heilige Geest dat hij de dood niet zien zou voordat hij de Gezalfde van de Heere zou zien.
En hij kwam door de Geest in de tempel. En toen de ouders het Kind Jezus binnenbrachten om met Hem te doen volgens de gewoonte van de wet,
Johannes verwijst naar Jezus, die zal dopen met de Heilige Geest. Jezus werd gedoopt en de Heilige Geest daalde op Hem neer. Jezus werd door de Geest naar de woestijn geleid. Daar werd hij verzocht door de duivel, maar door de kracht van de Geest keerde Jezus weer terug naar Galilea.
antwoordde Johannes allen: Ik doop u wel met water, maar Hij komt Die sterker is dan ik, bij Wie ik niet waard ben de riem van Zijn sandalen los te maken. Hij zal u dopen met de Heilige Geest en met vuur.
Lukas 3:16 HSV
Heel het volk liet zich dopen, en toen ook Jezus was gedoopt en Hij aan het bidden was, werd de hemel geopend
Lukas 3:21-22 HSV
en daalde de heilige Geest in de gedaante van een duif op Hem neer, en er klonk een stem uit de hemel: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in Jou vind Ik vreugde.’
Jezus, vol van de Heilige Geest, keerde terug van de Jordaan en werd door de Geest naar de woestijn geleid.
Lukas 4:1 HSV
De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij Mij gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om aan armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen die gebroken van hart zijn,
Lukas 4:18 HSV
Aan het einde van het Lukas evangelie geeft Jezus de discipelen de opdracht om het evangelie te verkondigen. De belofte van ‘Mijn Vader’ en ‘kracht uit de hoogte’ is de Heilige Geest.
En in Zijn Naam moet onder alle volken bekering en vergeving van zonden gepredikt worden, te beginnen bij Jeruzalem.
Lukas 24:47-49 HSV
En u bent van deze dingen getuigen.
En zie, Ik zend de belofte van Mijn Vader op u; maar blijft u in de stad Jeruzalem, totdat u met kracht uit de hoogte bekleed zult worden.
Gebed
Lukas beschrijft 9 gebeden van Jezus, slechts 2 van deze gebeden zijn ook te vinden in de andere evangeliën. In hoofdstuk 11 is te lezen wat Jezus de discipelen leert over gebed en gebedsverhoring. Jezus moedigt de discipelen aan om te bidden, om te vragen om niet in verzoeking te komen.
Als u die slecht bent, uw kinderen dus goede gaven weet te geven, hoeveel te meer zal de hemelse Vader de Heilige Geest geven aan hen die tot Hem bidden?
Lukas 11:13 HSV
En Hij sprak ook een gelijkenis tot hen met het oog daarop dat men altijd moet bidden en niet de moed verliezen.
Lukas 18:1 HSV
Waak dan te allen tijde en bid dat u waardig geacht zult worden om al die dingen die gebeuren zullen, te ontvluchten, en om te kunnen bestaan voor de Zoon des mensen.
Lukas 21:36 HSV
Toen Hij op die plaats gekomen was, zei Hij tegen hen: Bid dat u niet in verzoeking komt.
Lukas 22:40 HSV
Jezus, Zoon des mensen
Maar opdat u zult weten dat de Zoon des mensen macht heeft op de aarde om zonden te vergeven (zei Hij tegen de verlamde): Ik zeg u, sta op, neem uw bed op en ga naar uw huis.
Lukas 5:24 HSV
Lukas laat zien dat Jezus echt mens is. Hij schrijft veel over de kindertijd van Jezus. Ook beschrijft hij verschillende groepen mensen met wie Jezus omgaat. In hoofdstuk 15 staan de gelijkenissen van het verloren schaap, de verloren penning en de verloren zoon. Met deze gelijkenissen maakte Jezus duidelijk waarom Hij at met zondaars, namelijk omdat Hij het verlorene zoekt en de blijdschap als zij gevonden/gered zijn groot is. Jezus noemt zichzelf de ‘Zoon des mensen’, wat verwijst naar Daniël 7:13.
Bronnen
- Uitgelichte afbeelding: BibleProject Nederlands Posters en Video’s
- HSV-Studiebijbel
- StudieBijbel Online
- David Pawson │ Sleutels tot de Bijbel
- Handboek bij de Bijbel│Pat en David Alexander
- Walter A. Elwell, Robert W. Yarbrough│In ontmoeting met het Nieuwe Testament
- Evangelisch College│Rondreis door de Bijbel
- ETS-Bijbelcursus leerjaar 1 | 2018-2019 │ Samenvatting Les 6 Nieuwe Testament │ Lucas’ portret: Jezus zoekt het verlorene
Hallo Heleen, leuke topic weer.
Of hij wel of niet een ‘jood’ was ben ik nog niet uit, hij is in ieder geval zeer bekend met de gebruiken van Israel, op de manier zoals hij erover spreekt kan het niet anders of hij is ermee opgegroeid. Want een ‘heiden’ moest toen Gods Woord (is alleen maar het zg oude testament) leren op de shabbat in de synagoges. Tevens is Lukas juist diegene die puntsgewijs vanuit het OT aantoont dat Yeshua (Jezus) de beloofde Messias is, wat de hele bedoeling is van zijn ‘evangelie’
Ik wil wel een opmerking maken over het geslacht register in Lukas, wie is de Vader van Yeshua => Jozef?? Volgens de Bijbel is Zijn Vader JHWH die door de HG Zijn moeder Maria heeft bevrucht. Daarom staat er ook in de tekst “(alzo men meende) de zoon van Jozef”. De genoemde geslachtregister is van Jozef die zoals de tekst ook zegt ook uit het geslacht David komt maar dan via de broer van Salomo tw; Nathan. (vers 31).
Maria komt via de beloofde koning Salomo, wat in haar geslachtlijn is te zien in Matth. die dat ook dat zo benoemt, als “de geslachtlijn van Jezus”. De Jozef genoemd boven haar is niet zoals in onze vertaling genoemd, haar man, maar haar vader.
Het bewijs en teken wat Mattheus noemt is telkens14 geslachten. Behalve dat Jozef haar man de stiefvader was van Yeshua, heeft hij verder niets te maken in het geslacht van Maria. Dit is trouwens 1 van de hoofd redenen waarom rabbijnen Yeshua verwerpen omdat met Jozef haar man het geslachtregister de generaties op 13 zet ipv 14.
Shalom Raymond
Als Lukas niet-Jood was, hoorde hij misschien bij de ‘Godvrezenden’ ‘Jodengenoten’ of ‘Proselieten’ en wist hij daarom veel over de God van Israël?
Interessant wat je schrijft over het geslachtsregister van Jezus. Ik heb mij daar nooit in verdiept. Jozef was uiteraard niet de natuurlijke vader van Jezus, maar wel wettelijk. De engel vertelde Jozef dat hij het kind van Maria de naam Jezus moest geven, waarmee hij juridisch de vader van Jezus werd. Ik las ergens dat in de Misjna (toelichting op de Thora) staat, dat als een man zegt: ‘Dit is mijn zoon’ je hem moet geloven en dat daarom Jezus Jozefs wettige zoon is en ook de zoon van David.
Ik denk het niet, als proseliet was de tijd gewoon te kort voor zoveel kennis. In ieder geval een Hebreeër gezien zijn visie en kennis van het Woord. Jozef was idd de wettelijke vader maar heeft nogmaals niets met de geslachtlijn van Yeshua te maken. Maria was Zijn moeder en ook uit de koninklijke lijn van Yeshua / David. En terecht werd Yeshua daarom zoon van David genoemd. Jozef kwam ook wel van David af maar Nathan is niet de koninklijke lijn, dat was Salomo.