Wet en oordeel in het Oude Testament
Het lezen van de Bijbelboeken uit het Oude Testament vind ik soms best lastig. Sommige dingen zijn zo bizar. Als christen krijgen we ook weleens het verwijt dat de Bijbel net zo’n wreed boek is als de Koran. Ik heb dan niet meteen een antwoord. Maar ook in de kerk hoor ik weleens dat God in het Oude Testament streng was en het alleen over de wet en het oordeel gaat. Bij de ETS werd het boek ‘Is dit onze Vader? Waarom ik van de God van het Oude Testament houd’ genoemd door een docent. Ik heb het gekocht en ben enthousiast over dit boekje. Het is een redelijk dun boekje en leest makkelijk.
Al die oorlogen
Er staan veel oorlogen beschreven in het Oude Testament. Het verschil met de andere volken is dat het niet Gods bedoeling is dat Israël oorlog voerde om een zo groot mogelijk rijk te krijgen. God geeft aan Abraham de grenzen van het land en daar blijft het bij.
Hetty Lalleman – ‘Is dit onze Vader?’
In de praktijk werden niet alle Kanaänieten gedood. Dat blijkt uit Deuteronomium 7:3 waar staat dat er geen huwelijken gesloten mochten worden tussen de Israëlieten en de Kanaänieten.
‘Anders’ zijn: een opgave
Israël hoorde ‘anders’ te zijn door zijn dienst aan God. Het gevaar was dat de Israëlieten de gruwelijke dingen die de Kanaänieten deden zouden overnemen en inlijven bij de dienst aan God. Dit gebeurde helaas ook. Ze gingen steeds mee in de afgodendienst en dat was een bedreiging voor het bestaan van het volk.
Het uitroeien van de Kanaänieten had niets te maken met vreemdelingenhaat of rassenhaat. Ze worden alleen beoordeeld op grond van hun gedrag ten opzichte van Gods volk. De Israëlieten moesten juist gastvrij zijn. Ze mochten bijvoorbeeld vreemdelingen niet uitbuiten of onderdrukken, omdat ze zelf ook vreemdelingen in Egypte waren geweest. Zelfs de Egyptenaren, die hen slecht hadden behandeld moesten gerespecteerd worden.
Strijd in het Nieuwe Testament
In het Nieuwe Testament lezen we niet over oorlog tegen andere volken, maar er staat wel genoeg geschreven over een geestelijke strijd, een strijd tegen alles wat anti-God is. In Openbaring bereikt die strijd een hoogtepunt.
Is God in het Oude Testament wel rechtvaardig?
Kniel voor zulke beelden niet neer, vereer ze niet, want ik, de HEER, uw God, duld geen andere goden naast mij. Voor de schuld van de ouders laat ik de kinderen boeten, en ook het derde geslacht en het vierde, wanneer ze mij haten.
Deuteronomium 5:9 NBV
Dit gedeelte klinkt in onze oren oneerlijk, want zijn de kinderen dan schuldig aan de zonden van ouders? ‘Boeten’ kun je ook vertalen met ‘bezoeken’, oftewel ’ter verantwoording roepen, straffen’. Hetty Lalleman schrijft hierover:
Volgens mij is dit vers een waarschuwing aan het volk Israël om vooral niet toe te geven aan de afgoderij zoals ze die in hun wereld tegen kwamen of tegen zullen komen in het beloofde land. Het is een waarschuwing in de zin van: denk er goed om dat wat jij doet doorwerkt naar de kinderen en kleinkinderen.
Hetty Lalleman – ‘Is dit onze Vader?’
De kinderen hoeven zich dus niet af te vragen of ze moeten lijden voor iets wat in de familie zit. Het gaat over de verantwoordelijkheid van de ouders. De gevolgen van afgoderij werken door tot het derde en vierde geslacht, maar niet verder. De trouw van God gaat oneindig door, tot in het duizendste geslacht. Chris Wright schrijft hierover dat het treurig is wanneer mensen op grond van populaire karikaturen van God blijven hangen op Deuteronomium 5:9b en het adembenemende uitzicht op de belofte in vers 10 missen.
De profeten Ezechiël en Jeremia maken duidelijk dat de ballingen net zo goed schuld hebben als hun voorouders. Zij doen ook steeds weer dezelfde zonden. Maar God straft nooit zonder het volk Israël eerst te waarschuwen. Ze hebben altijd de kans om zich te bekeren van hun zonden. Zelfs de farao kreeg eerst waarschuwingen voordat de plagen plaatsvonden.
Al die regels…
Naast de 10 geboden staan er nog heel veel regeltjes in het Oude Testament. Hetty Lalleman schrijft hierover dat we hieruit kunnen leren wie God is: een heilig God die heilig is en daarom zonde heel serieus neemt, maar ook een God die graag in een relatie met ons mensen wil leven.
Deze regels geven ons de gelegenheid uitdrukking te geven aan onze relatie met Hem. Niet omdat Hij aandacht tekort zou komen, maar omdat Hij verlangt naar onze aanwezigheid en van ons houdt.
Wie is God?
Het laatste hoofdstuk is het mooiste hoofdstuk en gaat over Wie God is. Hetty Lalleman wil met dit boek het beeld van de ‘strenge, straffende God van het Oude Testament’ bijstellen en dat is volgens mij wel gelukt.
God straft in het Oude Testament, Hij brengt oordeel over mensen, maar de genade gaat altijd voorop en heeft het laatste woord. Er wordt niemand weggestuurd die eerlijk probeert God te dienen en op Hem te vertrouwen.
Hetty Lalleman – ‘Is dit onze Vader?’
Gaaf dat je dit deelt! Een boekje om te hebben dus.
Helder. Dat boekje wil ik ook lezen dan.