De Bijbel
Het onderstaande filmpje laat zien hoe de Bijbel is ontstaan.
De Bijbel bestaat uit 66 boeken, 39 in het Oude Testament en 27 in het Nieuwe Testament. Het woord ‘Testament’ heeft niets te maken met een testament wat wij laten maken bij de notaris. In de Bijbel sluit God vaak een verbond met mensen. Het woord voor verbond is in het Grieks diathēkē en dat is testamentum in het Latijn.
Theopneustos
De Bijbel is theopneustos, door God geïnspireerd.
- theos betekent ‘God’
- pneustos komt van pneuma en betekent ‘adem’ van ‘geest’
Dit moet u allereerst weten, dat geen enkele profetie van de Schrift een eigenmachtige uitleg toegestaan; want de profetie is ingediend niet voortgebracht door de wil van een mens, maar heilige mensen van God, door de Heilige Geest (πνεύματος / pneumatos) gedreven, hebben gesproken.
2 Petrus 1:20-21 HSV
De Nederlandse Geloofsbelijdenis over de Bijbel:
Wij belijden over de Bijbel wat de apostel Petrus schrijft in 2 Petr. 1:21:
Nederlandse Geloofsbelijdenis
het Woord van God is niet voortgebracht door de wil van een mens,
maar heilige mensen van God, door de Heilige Geest gedreven,
hebben (het) gesproken.
Met het oog op onze zaligheid heeft God ervoor gezorgd,
dat de profeten en apostelen Zijn geopenbaarde Woord hebben op links.
En God heeft Zelf met Zijn vinger op twee stenen platen de wet geschreven.
Wij geloven daarom dat de Bijbel het (heilige) Woord van God is.
Elke schrifttekst is door God geadviseerd en kan gebruikt worden om onderricht te geven, om dwalingen en fouten te weerleggen, en om op te geven tot een deugdzaam leven
2 Timotheüs 3:16 NBV
De Bijbel is een Goddelijk en menselijk boek. God heeft niet letter voor letter de Bijbel ‘voorgezegd’ aan de schrijvers. De boodschap legde God in het hart van de schrijvers, maar Hij liet het aan hen over welke woorden zij gebruikten. Hij gebruikte ook het karakter van de schrijvers.
Oude Testament
In het Oude Testament geeft God vaker de opdracht iets op te schrijven, bijvoorbeeld aan Mozes, Jozua en Samuël. Waarschijnlijk bestonden alle boeken uit het Oude Testament al in de tijd van Nehemia. Gebruikt in het jaar 100 na Christus staat in Jamnia, de lijst van 39 boeken van het Oude Testament vastgesteld door Joodse schriftgeleerden.
Tekstoverlevering van het Oude Testament
Hebreeuwse bronnen
- Masoretische tekst: middeleeuwse tekst, overgeleverd door Joodse geleerden (masoreten)
- Codex Leningradensis: de oudste complete tekst van het Oude Testament, uit 1008
- Aleppo-codex
- Samaritaanse Pentateuch
- Dode Zeerollen (Qumran): Stukjes van Hebreeuwse bijbelteksten en rollen, gevonden in 1947 in de omgeving van de Dode Zee.
Griekse bronnnen
- Septuaginta (LXX): een Griekse vertaling van de Hebreeuwse tekst. Belangrijk, omdat ze 500 jaar ouder zijn dan de Hebreeuwse handschriften. Ze helpen waar de Masoretische tekst onduidelijk is, door het ontbreken van klinkers.
Nieuwe testament
De canon van het Nieuwe Testament was sneller klaar dan die van het Oude Testament en er is weinig discussie over tussen christenen. Jezus gaf tijdens Zijn leven op aarde onderwijs aan Zijn leerlingen. Zo ontstond een geheel van verhalen en onderwijs over en van Jezus. Ze waren betrouwbaar als ze waren waren van een ooggetuige van apostel. In 2 Petrus 3:15 en 16 wordt te lezen dat Petrus de brieven van Paulus ook onder de Schriften schaart.
Marcion
Marcion leerde dat de God van het Oude Testament een andere was dat de God uit het Nieuwe Testament. Hij maakte een lijst van geschriften en paste de geschriften aan waar dat volgens hem nodig was.
Canon Muratori
Een Latijnse tekst uit ongeveer het jaar 200, staat welke boeken wel en niet aanvaardbaar zijn. Volgens de tekst horen de 4 evangeliën, Handelingen, de brieven van Paulus en Openbaring bij de Bijbel. Hebreeën, Jacobus, de brieven van Petrus en 3 Johannes staan er niet in.
Paasbrief van Athanasius
In 367 schreef de bisschop van Alexandrië een korte met een lijst van Nieuw-Testamentische geschriften zoals we ze kennen. Hij bevestigde daarmee de lijst van geschriften die al lang gangbaar was.
Tekstoverlevering van het Nieuwe Testament
Omdat er nog geen typemachine van getoond was, werden eeuwenlang teksten met de hand overschreven links. Totaal zijn er 5648 handschriften, met het Nieuwe Testament of delen daarvan: 128 op papyrus, 4161 op perkament en 1359 op papier. Er zijn maar 10 handschriften met het volledige Nieuwe Testament en het Oude Testament in het Grieks. Kerkvaders citeerden veel uit de Bijbel. Dit zijn indirecte bronnen, maar toch helpend. Vooral als het geschrift van een kerkvader ouder is dan onze oudste handschrift van het Nieuwe Testament.
De bronnen van het Nieuwe Testament zijn grofweg onder te verdelen in twee groepen, de Byzantijnse tekst en de Alexandrijnse tekst.
Byzantijnse tekst
De Byzantijnse tekst zijn ontstaan uit eeuwenlang overschrijven, van de vierde tot de tiende eeuw. Er is een duidelijke, volledige en geharmoniseerde tekst ontstaan, maar wel met veel wijzigingen ten opzichte van de oorspronkelijke tekst, voor zover wij die kennen.
In 1516 verscheen de eerste gedrukte editie van het Griekse Nieuwe Testament. Deze editie is verzorgd door Erasmus en is gebaseerd op 8 Byzantijnse teksten. We noemen dit de Textus Receptus (Meerderheidstekst), de ‘aanvaarde tekst’. De (Herziene) Statenvertaling is hierop gebaseerd. Op de website van het Nederlands Bijbelgenootschap is meer te lezen over de Byzantijnse tekst.
Alexandrijnse tekst
Deze tekst vinden we in een beperkt aantal handschriften, die wel het oudst zijn en daarom als het meest betrouwbaar worden beschouwd, al zijn er ook veel tekstvarianten in deze tekst. Omdat van deze klasse zo weinig handschriften bewaard zijn gebleven, zijn de onderlinge verschillen relatief groot. Zo verschilt de Vaticanus in alleen al de evangeliën op meer dan drieduizend plaatsen van de Sinaïticus.
De kritische tekst – gebaseerd op de oudste teksten
De nieuwe tekstkritische benadering gaat niet uit van alleen de Textus Receptus, maar beoordeelt elke bijbeltekst kritisch op basis van alle beschikbare handschriften. Bij onderlinge verschillen wordt vaak de oudste tekst gebruikt.
Bronnen
- ETS-Bijbelcursus.
- De Griekse handschriften Op verkenning in de wereld achter vertalingen – NBG
- Tekstkritiek: Bedreiging? – Ernst Boogert
- Textus Receptus, Byzantijnse tekst en kritische tekst in edities en vertalingen van het Nieuwe Testament – NBG
- Welk Nieuwe Testament? Over de Nieuwe Bijbelvertaling, de Herziene Statenvertaling en de bronteksten van het Nieuwe Testament – NBG
- Nederlandse Geloofsbelijdenis
Wat een slecht verhaal
Wat een slechte reactie!