‘HANNELORE, HET MEISJE UIT DE SEKTE’

Het boek ‘Hannelore’

Het boek ‘Hannelore’ is zo bizar dat mijzelf soms afvroeg of de details wel wilde lezen. Hannelore groeide vanaf haar derde op in de sekte ‘Gemeente Gods’, met haar ouders Gert en Julia en haar zusje Noalie. Ze woonden in een voormalig klooster in Velddriel. Sipke Vrieswijk, de sekteleider die zich ‘De Profeet’ liet noemen liet veel huwelijken van de vrouwen in het klooster ontbinden en zei daarover:

Ik zorg volledig voor de behoeften van de vrouwen en mag de plaats innemen van mannen die bij hun vrouwen weg zijn, zonder mij daarbij te verontreinigen. Zo spreekt de Here der Heerscharen (pag. 301).

Gert, de vader van Hannelore vertrok uit het klooster en later ook haar zusje weggestuurd. Volgens Vrieswijk leidde zij Julia overduidelijk af van de gerichtheid op de Here en ze moest ver weg van de ‘heilige gemeenschap’ in Velddriel. Vrieswijk deelde met meerdere vrouwen tegelijk het bed en Aagje was er altijd bij. Ook tienermeisjes misbruikte hij samen met Aagje. Ze werden eerste dronken gevoerd:

Aan het begin van de middag voegde zuster Jerusseraï zich bij haar, ook in pyama. Zuster Amantha bracht een glas chocomel met een forse scheut Bailey’s erdoor. Geertje dronk cola met rum. Toen ze hun glazen leeg hadden, begeleide Amantha Hannelore en Geertje naar de slaapkamer, waar Vrieswijk en Aagje al klaar lagen (pag. 277).

In dit leesfragment (van Uitgeverij Achtbaan) komen de opa en oma van Hannelore naar een dienst bij Vrieswijk. Opa heeft moeite met Vrieswijk en die heeft dit in de gaten en zegt dat opa vervloekt is.

In 1992 ging Vrieswijk met een paar sekteleden naar Israël, Zweden en Cyprus. Het werd te heet onder zijn voeten. De belastingdienst en de Kinderbescherming zochten hem. Op Cyprus heeft de politie hen gevonden, ook Hannelore was daarbij.

Hoe gaat het nu met Hannelore

Aagje

Vrieswijk stuurde zijn vrouw weg en scheidde van haar. Al nam hij Aagje Folkerts tot vrouw en noemde haar ‘profetes Aïda’. In het boek zegt hij hierover:

Broeders en zusters, er is een wonder gebeurd. Wat een voorrecht. Ik heb een engel ontmoet, een wonder rechtstreeks uit de hemel. Het is zuster Aagje. (pag.111).

Hoewel het boek ‘Hannelore’ echt bizar is, maakte de film ‘De hoofdvrouw’ uit 2018 net zoveel indruk op mij. In deze film volgt de regisseur Marijke, de dochter van Aagje Folkerts. Zij heeft het zichtbaar erg moeilijk met wat haar moeder heeft gedaan. Ze gaat in gesprek met haar tante, de moeder van Aagje, met haar vader, zus, wat ex-sekteleden en uiteindelijk met Aagje. Een citaat uit de film, uit een gesprek met haar vader:

Het ruikt een beetje naar dat het ook moreel heel goed is om geen oordeel te hebben, maar dat kan toch niet. Je kunt daar toch niet mee wegkomen. Je kunt toch niet zeggen ‘ik zal door nooit iets over zeggen’. Nou ja, daar wordt ik bijna weer kwaad om. Dat had je wél moeten doen moet je wel doen, je moet wel zeggen dat het afschuwelijk is. Hoe kun je nou zeggen dat je daar niks over kan zeggen? Ben ik dan degene die dat als enige moet zeggen?

Als het Zoete Bitter wordt – Bram Krol

Hoofdstuk 17 uit ‘Hannelore’ gaat over de acties die zijn gehouden in november en december 1987 door familieleden van de sekteleden, ex-sekteleden en Ds. Bram Krol. Eerst met een paar mensen, de tweede keer met een grote groep en de pers. Voor het klooster in Velddriel verzamelden ze zich met spandoeken. Bram Krol beschreef dit zelf ook in zijn boek ‘Als het Zoete Bitter wordt’ (1998) met nog wat andere bizarre voorvallen uit het klooster.

Dit boek is een aanklacht. Niet alleen tegen godsdienstige verwording, maar ook tegen de mensen die hadden kunnen ingrijpen. Ze deden niets. Ze woonden op hun eigen kleine eilandjes (pag. 8).

Ook probeert hij te achterhalen waar het misging in de sekte. Lastig is dat veel (evangelische) gemeentes op dezelfde manier beginnen, maar natuurlijk niet allemaal uitgroeien tot een sekte als deze. Een paar citaten uit ‘Als het Zoete Bitter wordt’ uit het eerste hoofdstuk, de beginfase:

Het klinkt gebiedend. Dat gezag hoort erbij. Daar houden de mannen van (pag. 11).

“Kniel hier maar neer!” De broeder legt hem de handen op. Er volgt een vurig gebed. “Ik ook!” De vrouw van Lex staat vooraan. “Dat heb ik altijd al gewild!” (pag. 13).

Dit vind je zo in het Nieuwe Testament. Als je naar de Heer luistert, wordt je gezegend. Dat is alles. Bij ons vind je elke week opnieuw: verlossing, genezing, bevrijding en vervulling (pag. 17).

De Heer heeft grote plannen met ‘s-Gravendeel. Er gaan nieuwe tijden komen. De duisternis zal wijken. Over de godsdienstige verblinding van het dorp zal een groot licht opgaan, dat heel Nederland zal bestralen! (pag. 21).

Bram Krol noemt in het laatste hoofdstuk wat opvallende voortekenen en mogelijke oorzaken van het ontstaan van een sekte:

• doorgeslagen subjectivisme, waarheid is niet wat in de Bijbel staat, maar wat de gelovige voelt
• de statuten waarin was vastgelegd dat Vrieswijk desgewenst alle besluiten naar zijn hand kon zetten
• alternatieve groeperingen hebben aantrekkelijke kanten
• alle mensen hebben behoefte aan identiteit. Ze zoeken herkenbaarheid en warmte van ‘hun’ groep
• velen lopen rond met een – vaak onuitgesproken wens – iets groots en nobels te doen. Een sekte biedt daarvoor een (schijnbare) oplossing
• mensen hebben behoefte aan identificatiefiguren
• de kracht van groepsbinding
• leiders van alternatieve groepen zoeken erkenning en denken dit te krijgen door de volgzaamheid van anderen
• een leider heeft veel geïnvesteerd, tijd en soms geld en zoekt een emotionele compensatie in de beleving van macht, geld en seks

Bronnen

RD 04/03/1998 – Dit kan niet waar zijn
AD 14/06/2016 – Geertje zat in sekte van Sipke Vrieswijk: ‘Seks, daar ging het om’
AD 08/09/2018 – De sekteleider is terug, alsof er niets gebeurd is
AD 21/02/2019 – ‘Psychotische prediker’ en sekteleider Sipke Vrieswijk overleden
KLAROEN 14/08/2016 – Nieuw boek over Papendrechtse sekte
RTV Oost 06/02/2020 – Het schokkende verhaal van Hannelore die uit een sekte werd bevrijd
Wikipedia – Gemeente Gods (Sipke Vrieswijk)