Gods verbond met Israël

Gods verbond in het Oude Testament

Na het verbond met Adam, het verbond met Noach en het verbond met Abraham zijn we nu bij het verbond van God met het volk Israël. Volgende keer schrijf ik over het verbond van God met David.

Exodus en Deuteronomium

In Exodus 19-40 en in Deuteronomium 29 lezen we over Gods verbond met het volk Israël:

het verbond bij de berg Sinaï
het (vernieuwde) verbond in het land Moab

400 jaar na het verbond met Abraham

God hoorde hun jammerkreten en dacht aan het verbond dat Hij met Abraham, Isaak en Jakob had gesloten.
Exodus 2:24 NBV 21

Het is 400 jaar na het verbond van God met Abraham. Abraham kreeg een zoon Izak. Izak kreeg Jakob. Jakob kreeg twaalf zonen die vanwege hongersnood naar Egypte gingen. Daar werden ze een groot volk. De Farao van Egypte was bang dat ze te groot werden en maakte hen tot slaven. De Israëlieten klaagden luid. God hoorde hun klagen en dacht aan het verbond dat Hij met Abraham, Isaak en Jakob had gesloten.

Ook zei Hij tegen Mozes: ‘Zeg tegen hen: “De HEER heeft mij gestuurd, de God van uw voorouders, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob. En Hij heeft gezegd: ‘Zo wil Ik voor altijd heten, met die naam wil Ik worden aangeroepen door alle komende generaties.’”
Exodus 3:15 NBV21

Gods verbond met Israël bij de berg Sinaï 📜 Exodus 19-40

Mozes op de berg Sinaï	Exodus 19
Israëlieten ontvangen de tien geboden en andere regels en voorschriften	Exodus 20-23
Verbondssluiting van God met het volk Israël	Exodus 24
Mozes is 40 dagen en nachten op de berg. Opdracht bouw tabernakel. Twee stenen tafelen met tien geboden.	Exodus 25-31
Gouden kalf. Israëlieten verbreken het verbond met God.	Exodus 32-33
Het verbond wordt hernieuwd. Het volk krijgt twee nieuwe stenen tafelen.	Exodus 34-35

Exodus 19 📜 op de berg Sinaï

Als je mijn woorden ter harte neemt en je aan het verbond met Mij houdt, zul je een kostbaar bezit voor Mij zijn, kostbaarder dan alle andere volken – want de hele aarde behoort Mij toe.
Een koninkrijk van priesters zul je zijn, een heilig volk.” Breng deze woorden aan de Israëlieten over.’
Exodus 19:5-6 NBV21

Nog vóór God de woorden van het verbond uitspreekt vraagt Hij het volk Zijn verbond te houden. Daardoor zullen ze zich onderscheiden van de omringende volken en door hen zullen die andere volken met de Here God in aanraking komen. Dan aanvaard het volk het verbond van God.

Exodus 20-23 📜 het boek van het verbond

Het volk Israël ontvangt hier het boek van het verbond. Dit zijn de tien geboden, aanwijzingen voor de eredienst, wetten voor het maatschappelijk leven en geboden voor de inname van het land Kanaän. God belooft het volk Israël hier dezelfde dingen als Abraham: land, volk en zegen.

Ik stuur een engel voor jullie uit om je op je tocht te beschermen en je naar de plaats te brengen die Ik voor jullie bestemd heb.
Exodus 23:20 NBV21

Geen enkele vrouw in jullie land zal dan een miskraam krijgen of onvruchtbaar zijn, en Ik zal je een lang leven schenken.
Exodus 23:26 NBV21

Exodus 24 📜 de verbondssluiting

Mozes maakte het volk bekend met alle geboden en regels die de HEER had gegeven, en het volk verklaarde eenstemmig: ‘Alles wat de HEER gezegd heeft zullen we doen.’
Exodus 24:3 NBV21

Het volk werd uitgenodigd tot het verbond, het werd hen niet opgelegd door God. De instemming van het volk is nodig en dan werd het verbond gesloten.

Vervolgens nam hij het boek van het verbond en las dit aan het volk voor, en zij zeiden: ‘Alles wat de HEER gezegd heeft zullen we doen en ter harte nemen.’
Toen nam Mozes het bloed en besprenkelde daarmee het volk. ‘Met dit bloed,’ zei hij, ‘wordt het verbond bekrachtigd dat de HEER met u heeft gesloten door u al deze geboden te geven.’
Exodus 24:7-8 NBV21

Exodus 32-33 📜 het verbond verbroken

Terwijl Mozes 40 dagen en 40 nachten op de berg is en uitgebreide voorschriften krijgt voor de bouw van de tabernakel en de eredienst, worden de Israëlieten ongeduldig. Ze maken een afgod, een gouden kalf en verbreken zo het verbond van God met hen.

Exodus 34-35 📜het verbond vernieuwd

De HEER antwoordde: ‘Ik wil een verbond sluiten. Voor de ogen van heel je volk zal Ik zulke wonderbaarlijke daden verrichten als er onder geen enkel volk op aarde ooit verricht zijn, en het hele volk dat bij jou is, zal zien welke ontzagwekkende dingen Ik, de HEER , voor jou zal doen.
Exodus 34:10 NBV21

Gods verbond met Israël in het land Moab 📜 Deuteronomium 29-30

Het volk Israël in Deuteronomium bestaat uit mensen die de uittocht uit Egypte niet hebben meegemaakt of zo jong waren dat zij zich het niet kunnen herinneren. Mozes herinnert hen aan de wetten en verbondssluiting op de Sinaï. Voor ze bij het land Kanaän zijn aangekomen vraagt Mozes het volk Israël om trouw te zijn aan het vernieuwde verbond.

Dit zijn de woorden van het verbond dat de HEERE Mozes geboden heeft met de Israëlieten te sluiten, in het land Moab, naast het verbond dat Hij met hen gesloten had bij de Horeb.
Deuteronomium 29:1 HSV

Het bezit van het land is voorwaardelijk. Aan de ene kant belooft God dat Hij de Israëlieten het land voor altijd zal geven. Toch betekent dit niet dat zij er dan ook altijd in zullen wonen. Er zijn bepaalde voorwaarden verbonden aan het blijvend in bezit hebben van het land.

Houd u daarom aan de regels van dit verbond, opdat u slaagt in alles wat u doet.
Hier bent u allen nu bijeen, ten overstaan van de HEER , uw God: de stamhoofden, de oudsten, de schrijvers, alle mannen, vrouwen en kinderen van Israël, en alle vreemdelingen die als houthakker of waterputter in het kamp werken – bijeen om toe te treden tot het verbond dat de HEER , uw God, vandaag met u sluit, en de sancties die erbij horen te aanvaarden.
Zo wil Hij u vandaag tot zijn volk maken, en dan zal Hij uw God zijn, zoals Hij u heeft beloofd en zoals Hij ook uw voorouders Abraham, Isaak en Jakob onder ede heeft toegezegd.
Niet alleen met u, die hier nu ten overstaan van de HEER , onze God, bijeen bent, sluit ik dit verbond, maar ook met degenen die er nu nog niet bij zijn.
Deuteronomium 29:8-14 NBV21

Onvoorwaardelijk en voorwaardelijk

Er is een verschil tussen het verbond met Abraham en het verbond bij de berg Sinaï. Het verbond met Abraham is onvoorwaardelijke en kan niet verbroken worden. Altijd blijft Israël Gods verbondsvolk.

Het verbond bij de berg Sinaï is voorwaardelijk. God sluit een verbond met het volk Israël, maar ze moeten God trouw blijven en gehoorzamen. Later lezen we dat het volk God ontrouw is en ze in ballingschap moeten.