Gods verbond met Adam
Relatie van God met de mens
Het eerste ‘verbond’ van God in de Bijbel is het verbond met Adam. Ik schrijf het hier tussen aanhalingstekens, omdat het niet altijd een verbond wordt genoemd. Het Hebreeuwse woord voor verbond: ‘berith’ komt namelijk niet voor in het scheppingsverhaal.
In Genesis 1 lezen we dat God de mens schiep, man en vrouw. In Genesis 2 lezen we hun namen, Adam en Eva. God ging met de mens anders om dan met de dieren. Hij wilde een relatie met de mens. Dat is ook op te merken uit de naam van God. In Genesis 1:1 tot 2:3 wordt God aangeduid als God of Elohim. Vanaf Genesis 2:4 wordt de persoonsnaam van God gebruikt, namelijk HEER of Jahweh.
Gods verbond met Adam
Hij liet uit de aarde allerlei bomen opschieten die er aanlokkelijk uitzagen, met heerlijke vruchten. In het midden van de tuin stonden de levensboom en de boom van de kennis van goed en kwaad.
Genesis 2:9 NBV21
maar niet van de boom van de kennis van goed en kwaad; wanneer je daarvan eet, zul je onherroepelijk sterven.’
Genesis 2:17 NBV21
De mens is als God geschapen, maar is niet zoals of gelijk aan God. God staat boven de mens. God wilde een relatie met de mens, maar Hij gaf de mens een keuze. Er stonden twee bijzondere bomen in de Hof van Eden: de boom des levens (levensboom) en de boom van de kennis van goed en kwaad. Door te eten van de levensboom zou de mens onsterfelijk worden. Ze mochten van elke boom in de Hof eten, behalve van de boom van de kennis van goed en kwaad. Als ze van die boom aten, zouden ze door ervaring het goed en kwaad leren kennen en zouden ze sterven (niet meteen, maar ze waren niet onsterfelijk).
Dit wordt bedoelt als het gaat over Gods verbond met Adam. Het woord ‘verbond’ wordt in Genesis 1-3 niet genoemd, maar er was wel een ‘verbondsrelatie’ tussen God en Adam, waarvan God de voorwaarden bepaalde.
In Hosea 6:7 wordt wel het woord ‘verbond’ genoemd. De ontrouw van de Israëlieten wordt vergeleken met de ontrouw van Adam aan God.
Maar zij hebben het verbond met Mij geschonden, zoals eens in de stad Adam: daar waren ze Mij al ontrouw.
Hosea 6:7 NBV21
Werkverbond
In de Gereformeerde/Reformatorische theologie wordt het verbond van God met Adam ook wel het werkverbond of scheppingsverbond genoemd. Het werkverbond werd ingesteld vóór de zondeval. God beloofde onsterfelijkheid/eeuwig leven op voorwaarde dat Adam gehoorzaam was en niet at van de boom van de kennis van goed en kwaad. Gehoorzaam zijn wordt omschreven als een werk, vandaar de term werkverbond. Als Adam dit verbond verbrak zou hij sterven.
Genesis 3:15
Adam at toch van de vrucht van de boom van de kennis van goed en kwaad. Omdat Adam het verbond met God verbrak moest er een nieuw verbond komen. Al wordt het woord verbond ook hier niet genoemd en Adam en Eva zullen het toen ook niet zo hebben opgevat.
En Ik zal vijandschap zetten tussen u en tussen deze vrouw, en tussen uw zaad en tussen haar zaad; dat zal u de kop vermorzelen, en gij zult het de verzenen vermorzelen.
Genesis 3:15 SV
Vijandschap sticht Ik tussen jou en de vrouw, tussen jouw nageslacht en het hare; dat verbrijzelt jou de kop, jij bijt het in de hiel.’
Genesis 3:15 NBV21
Als kind mocht ik deze tekst lezen, uit mijn hoofd op het kerstfeest van de zondagsschool van de Gereformeerde Gemeente. Uiteraard in de Statenvertaling en ik begreep er niets van weet ik nog. Tijd dus om de betekenis op te zoeken, waarbij ik de HSV-Studiebijbel en de StudieBijbel Online gebruik. Dit plaatje helpt ook om het te begrijpen.
De hiel van de mens en de kop van de slang
De slang kruipt op de grond en kan de mens in de hiel bijten. De mens kan op de kop van de slang gaan staan en hem zo vernietigen.
De slang
Het gaat niet om een gewone slang, want hij kan praten. Met de slang wordt niet alleen het dier bedoeld, maar ook de boze macht die er achter zit, namelijk de satan.
Het nageslacht van de vrouw
De familielijn is belangrijk in Genesis. Het nageslacht van de vrouw loopt via Seth naar Noach en naar Abraham, in wie alle geslachten van het aardrijk gezegend zullen worden. Een toekomstige nakomeling van de vrouw, zal de slang (de satan) vernietigen. Uit het Nieuwe Testament weten we dat Jezus Christus de satan zal verslaan.
Genesis 3:15 wordt ook wel de moederbelofte genoemd. De moeder of eerste van alle beloften. Ook wordt het wel het proto-evangelie, de eerste aankondiging van het evangelie genoemd.