Deuteronomium

De naam van het boek Deuteronomium

In het Hebreeuws is de naam van het boek gelijk aan de eerste zin van het boek: ‘Dit zijn de woorden’.

De naam ‘Deuteronomium’ is samengesteld uit twee Griekste woorden: deutero (tweede) en nomos (wet). Daardoor lijkt het alsof Deuteronomium dus een tweede, een nieuwe wet is, maar het is een herhaling van de wet die God al eerder op de berg Sinaï aan Mozes gaf.

Mozes en de eerste vijf Bijbelboeken

En Mozes schreef deze wet op en gaf ze aan de priesters, de zonen van Levi, die de ark van het verbond van de HEERE droegen, en aan alle oudsten van Israël.

Deuteronomium 31:9 HSV

Mozes schreef de eerste vijf bijbelboeken, ook wel de Pentateuch genoemd. In Genesis wordt de schepping van de wereld beschreven. In Exodus, Leviticus en Numeri schreef Mozes de woorden van God en in Deuteronomium herhaalt hij deze woorden van God. De inhoud van de eerste vijf Bijbelboeken zijn met elkaar verbonden. Het slot van elk boek noemt het hoofdonderwerp van het volgende boek. Deuteronomium is het laatste boek. Mozes is hier een oude man van 120 jaar oud en het is de laatste week van zijn leven. Daarna zou hij sterven.

Slot Genesis:	Jozef beveelt kort voor zijn sterven, dat zijn beenderen later meegenomen moeten worden van Egypte naar Kanaän	Hoofdonderwerp Exodus:	Vertrek uit Egypte, waarbij het lichaam van Jozef wordt meegenomen
Slot Exodus:	Over de bouw van de tabernakel	Hoofdonderwerp Leviticus:	Dienst in de tabernakel
Slot: Leviticus:	Herinnering aan de gebeurtenissen bij de berg Sinaï	Hoofdonderwerp Numeri:	Mozes in de woestijn Sinaï
Slot Numeri:	Herinnering aan de geboden die de Here door Mozes aan Israël gegeven heeft	Hoofdonderwerp Deuteronomium:	De woorden die Mozes sprak tot de Israëlieten

Stef Bos ┃ Lied van Mozes

Nieuwe generatie

Dit zijn de woorden die Mozes tot heel Israël gesproken heeft, aan deze zijde van de Jordaan, in de woestijn, op de Vlakte tegenover Suf, tussen Paran enerzijds en Tofel, Laban, Hazeroth en Dizahab anderzijds.
Vanaf de Horeb in de richting van het Seïrgebergte, tot aan Kades-Barnea, is het elf dagen reizen.
Het gebeurde in het veertigste jaar, in de elfde maand, op de eerste dag van de maand, dat Mozes tot de Israëlieten sprak, overeenkomstig alles wat de HEERE hem voor hen geboden had,

Deuteronomium 1:1-3 HSV

In Numeri lezen we dat de Israëlieten 40 jaar lang (in plaats van 11 dagen) door de woestijn trokken én dat alleen Jozua en Kaleb het beloofde land Kanaän in mochten. Het was een hele nieuwe generatie na die na veertig jaar. Zij waren er niet bij of ze waren nog kinderen, toen God via Mozes de wetten gaf aan hun voorouders. Daarom was het nodig dat Mozes deze wetten nog een keer voorlas en uitlegde. God wilde met de nieuwe generatie een nieuw begin maken, voordat ze het beloofde land in zouden trekken.

Bible Project ┃ Deuteronomium

Indeling Deuteronomium

Deuteronomium is in de delen in drie toespraken van Mozes en daarna de laatste woorden van Mozes en zijn dood.

Deuteronomium 1 – 4	Eerste toespraak van Mozes	Verleden
Deuteronomium 5 – 28	Tweede toespraak van Mozes	Heden
Deuteronomium 29 – 30	Derde toespraak van Mozes	Toekomst
Deuteronomium 31 – 34	-Nieuwe leider Jozua -Lied van Mozes -Zegen van Mozes -Dood van Mozes

Eerste toespraak van Mozes 📜 Deuteronomium 1 – 4

Luister dus, Israël, naar de wetten en de regels waarin ik u onderwijs en kom ze na. Dan blijft u in leven en kunt u het land in bezit nemen dat de HEER , de God van uw voorouders, u zal geven.

Deuteronomium 4:1 NBV21

In zijn eerste toespraak kijkt Mozes terug naar het verleden:

• Het vertrek van de berg Sinaï
• De aanstelling van de stamhoofden, om Mozes te helpen het volk te leiden
• Opstand bij Kades-Barnea en daardoor mislukte poging om Kanaän in te gaan
• 40 jaar in de woestijn
• Mozes mocht het beloofde land zien, maar niet ingaan en Jozua zou hem opvolgen
• Mozes roept op tot gehoorzaamheid waarschuwt voor de gevolgen ervan.
• Drie vrijsteden worden aangewezen aan de oostzijde van de Jordaan. Iemand die schuldig is aan doodslag kan vluchten naar deze steden

Tweede toespraak van Mozes 📜 Deuteronomium 5 – 28

Mozes riep het hele volk van Israël bijeen en sprak het als volgt toe: Luister, Israël, naar de wetten en de regels die ik u vandaag bekendmaak. Maak ze u eigen en leef ze strikt na.

Deuteronomium 5:1 NBV21

De tweede toespraak van Mozes gaat over het heden. Mozes beschrijft hoe de Israëlieten moet leven in het land Kanaän. Wanneer ze zich hier niet aan houden zullen ze uit het beloofde land verdreven worden.

Hoofdstuk 5

Herhaling van de 10 geboden

Hoofdstuk 6

Luister, Israël! De HEERE, onze God, de HEERE is één!
Daarom zult u de HEERE, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw kracht.

Deuteronomium 6:4-5 HSV

Dit is de geloofsbelijdenis van de Joden, het Sjema (hoor!). Andere volken hadden vele goden, maar het volk Israël heeft maar één God.

Hoofdstuk 7 📜 Het doden van de Amorieten

Vanaf hoofdstuk 7 gaat de toespraak Mozes over wanneer Israël in Kanaän zal wonen.

Straks zal de HEER , uw God, u naar het land brengen dat u in bezit zult nemen en veel volken voor u op de vlucht jagen: de Hethieten, de Girgasieten, de Amorieten, de Kanaänieten, de Perizzieten, de Chiwwieten en de Jebusieten – zeven volken die groter en machtiger zijn dan u.
Wanneer de HEER , uw God, u de overwinning op hen schenkt, moet u hen doden. U mag geen vredesverdrag met hen sluiten en hen niet sparen.

Deuteronomium 7:1-2 NBV21

De Israëlieten krijgen de opdracht de bevolking van het land Kanaän te doden. Dit lijkt niet te rijmen met de liefdevolle God, maar God heeft vierhonderd jaar geduld gehad met de Amorieten (bevolking van het land Kanaän) lezen we in Genesis 15, totdat de grens is bereikt. De Amorieten zijn totaal verdorven. David Pawson noemt het volgende in ‘Sleutels tot de Bijbel’:

• Immoraliteit: Seks met dieren, overspel, incest, homoseksualiteit, travestie en sodomie, scheiden en hertrouwen.
• Onrecht: Trots, gierigheid, zelfzucht en daardoor uitbuiting van de armen.
• Afgoderij: Occultisme, bijgeloof, astrologie, spiritisme, geestenbezwering en vruchtbaarheidsrituelen. Heidense tempels met mannelijke en vrouwelijke prostituees.

Pas de vierde generatie zal hierheen terugkeren, want pas dan hebben de Amorieten zo veel misdaden bedreven dat de maat vol is.’

Genesis 15:16 NBV21

God heeft Abraham beloofd dat zijn nakomelingen zouden wonen in het land Kanaän. De goddeloze Amorieten moesten uit het land worden verdreven, omdat de Israëlieten anders door hen beïnvloed zouden worden en zij dezelfde zonden zouden begaan. Dan zouden ook zijn worden verdreven uit het land Kanaän.

Hoofdstuk 8 – 11 📜

De reis van veertig jaar door de woestijn was niet alleen een straf van God, maar ook een test. Mozes herinnert de Israëlieten aan de dingen uit die tijd, zodat ze niet dezelfde fouten maken als ze in het land Kanaän wonen. Liefde is een belangrijk thema. Het volk laat zien God lief te hebben, als ze Zijn geboden houden.

Heb daarom de HEER , uw God, lief en houd u aan uw verplichtingen tegenover Hem. Leef zijn wetten, regels en geboden elke dag na.

Deuteronomium 11:1 NBV21

Besef goed, vandaag stel ik u voor de keuze tussen zegen en vloek.
Zegen, als u gehoorzaam bent aan de geboden van de HEER , uw God, zoals ik ze u vandaag voorhoud.
Vloek, als u zijn geboden niet gehoorzaamt en afwijkt van de weg die ik u vandaag wijs en achter andere goden aan loopt die u eerst niet kende.

Deuteronomium 11:26-28 NBV21

Hoofdstuk 12 – 26 📜 Uitleg en uitwerking van de wetten

Deuteronomium 12-26 wordt wel gezien als uitleg en uitwerking van de Tien Geboden. In dit gedeelte worden de verschillende wetten toegepast op het verblijf van de Israëlieten in het land Kanaän.

Hoofdzaken	Over God	Over de mens
Gezag	1e gebod Vereer naast Mij geen andere goden Deuteronomium 12 De ene plaats voor de eredienst	5e gebod Toon eerbied voor uw vader en uw moeder Deuteronomium 16:18 – 18:22 Wetten over rechters, koningen, profeten en Levieten
Waardigheid	2e gebod Maak geen godenbeelden, geen enkele afbeelding van iets dat in de hemel hierboven is of van iets beneden op de aarde of in het water onder de aarde Deuteronomium 12 Alle plaatsen waar de Kanaänieten hun goden dienen, de altaren, gewijde stenen en palen, moeten worden vernietigd.  Er mag geen samensmelting van de godsdiensten plaatsvinden.	6e, 7e en 8e gebod Pleeg geen moord Pleeg geen overspel Steel niet Deuteronomium 19:1 – 24:7 Vrijsteden Oorlogswetten Wetten over het huwelijk Wetten over eigendom Wetten over echtscheiding
Verplichting	3e gebod Misbruik de naam van de HEER, uw God, niet Deuteronomium 13:1 – 14:21 Waarschuwing tegen afgoderij: verleiding door valse profeten, verleiding door familie of vrienden, verleiding door de bevolking van een stad	9e gebod Leg over een ander geen vals getuigenis af Deuteronomium 24:8-16 Rechtvaardig met elkaar omgaan
Rechten en privileges	4e gebod Houd de sabbat in ere als een heilige dag Deuteronomium 14:22 – 16:17 Eerstgeboren dieren tijdens het oogstfeest Tienden Sabbatsjaar Drie grote feesten: Pascha, Wekenfeest, Loofhuttenfeest	10 gebod Zet uw zinnen niet op het huis van een ander, en evenmin op zijn vrouw, op zijn slaaf, zijn slavin, zijn rund of zijn ezel, of wat hem ook maar toebehoort.’ Deuteronomium 24:17 – 26:15 Grondrechten van de vreemdeling, wees en weduwe

Hoofdstuk 27 – 28 📜 Zegen en vloek

Bij gehoorzaamheid wordt het volk Israël gezegend, bij ongehoorzaamheid volgt er een straf. Later in het Oude Testament maken profeten het verbond duidelijk door de zonden te benoemen en door een voorzegging van vloek of zegen. In Deuteronomium 27 geeft Mozes de Israëlieten de opdracht naar de bergen Ebal en Gerizim gaan om een gedenksteen op te richten. Ze moeten een keuze maken tussen zegen en vloek.

Derde toespraak van Mozes 📜 Deuteronomium 29 – 30

Mozes doet een laatste oproep aan de Israëlieten om het verbond van God te aanvaarden en hij waarschuwt voor wat er kan gebeuren als ze zich niet houden aan de regels van het verbond.

Het zal gebeuren, wanneer al deze dingen, de zegen en de vervloeking die ik u voorgehouden heb, over u komen, dat u het weer ter harte zult nemen onder alle volken waarheen de HEERE, uw God, u verdreven heeft.
En u zult zich bekeren tot de HEERE, uw God, en Zijn stem gehoorzaam zijn, u en uw kinderen, met heel uw hart en met heel uw ziel, overeenkomstig alles wat ik u heden gebied.
Dan zal de HEERE, uw God, een omkeer brengen in uw gevangenschap en Zich over u ontfermen. Hij zal u weer bijeenbrengen uit al de volken waarheen de HEERE, uw God, u verspreid had.

Deuteronomium 30:1-3 HSV

Hoofdstuk 30 verwijst naar de ballingschap en bekering van de Israëlieten en naar de terugkeer van de verstrooiden.

Opwekking 496 – Kadosh

Een Hebreeuws lied over de heiligheid van God.

De laatste woorden en de dood van Mozes 📜 Deuteronomium 31 – 34

Omdat Mozes het beloofde land niet zal ingaan, wordt Jozua de nieuwe leider van het volk. Mozes schreef de wet op en gaf die aan de priesters die ze in bij de ark bewaren. Toen Mozes en Jozua in de tent van ontmoeting stonden, begon de Heer tegen Mozes te spreken en zei toen al dat het volk Hem ontrouw zou zijn.

De HEER zei tegen Mozes: ‘Als jij bij je voorouders te ruste bent gegaan, zal het volk Mij ontrouw worden en zich afgeven met de vreemde goden die zij zullen aantreffen in het land waar ze heen gaan. Ze zullen Mij verlaten en het verbond dat Ik met hen gesloten heb verbreken.

Deuteronomium 31:16 NBV21

In hoofdstuk 32 staat het lied wat Mozes schreef in opdracht van God en leerde aan het volk. Ze moeten dit lied uit hun hoofd leren als herinnering aan hun verbond met God.

Net zoals Jakob zijn zonen zegende, zegent Mozes de twaalf stammen van het volk Israël voor zijn dood.

In hoofdstuk 34 lezen we over de dood van Mozes. Hij mocht het beloofde land niet in, maar hij mocht het nog wel zien. Daarom beklom hij de berg Nebo tegenover Jericho waar de Heer hem het land liet zien. Daarna wordt Mozes door God Zelf begraven.

Toen verliet Mozes de vlakte van Moab en hij beklom de Nebo, een van de toppen van de Pisga, tegenover Jericho. Daar liet de HEER hem het hele land zien: het hele gebied van Gilead tot aan Dan,
Naftali, het gebied van Efraïm en Manasse, heel Juda tot aan de zee in het westen,
de Negev, de Jordaanvallei en de vlakte bij de palmstad Jericho, tot aan Soar.
De HEER zei tegen hem: ‘Dit is het land waarvan Ik aan Abraham, Isaak en Jakob onder ede heb beloofd dat Ik het aan hun nakomelingen zou geven. Ik laat het je nu zien, maar erheen oversteken zul je niet.’
Zo stierf Mozes, de dienaar van de HEER , daar in Moab, zoals de HEER gezegd had.
En de HEER begroef hem in een vallei in Moab, tegenover Bet-Peor. Tot op de dag van vandaag weet niemand waar zijn graf is.

Deuteronomium 34:1-6 NBV21

Bronnen

Update van blog ‘Deuteronomium’ van 26/05/2019

• Uitgelichte afbeelding: BibleProject
• StudieBijbel online
• HSV-Studiebijbel
• Evangelisch College – Rondreis door de Bijbel
• Bill T. Arnold en Bryan E. Beyer – In ontmoeting met het Oude Testament
• Pat en David Alexander – Handboek bij de Bijbel
• David Pawson – Sleutels tot de Bijbel
• Samenvatting ETS, OT 2018-1019 les 6
• Jeffrey Geoghegan, Michael Homan│De Bijbel voor Dummies