Tweede deel van het boek Daniël
Het boek Daniël bestaat uit twee delen. Het eerste deel (hoofdstuk 1-6) bevat de verhalen over Daniël en zijn drie vrienden in Babel. In het tweede deel (hoofdstuk 7-12) staan de profetieën/visoenen van Daniël over de toekomst. Vanaf hier schrijft Daniël zelf en is de tekst niet meer in de hij-vorm, maar in de ik-vorm.
Het boek Daniël is tweetalig: Hebreeuws en Aramees.
Daniël 1:1 tot 2:4a – Hebreeuws
Daniël 2:4b tot 7:28 – Aramees
Daniël 8:1 tot 12:13 – Hebreeuws
Hebreeuws was de taal van de Joden en Aramees de wereldtaal. Een verklaring hiervoor kan zijn dat de gebeurtenissen in het Aramees gaan over het wereldgebeuren en de visioenen in het Hebreeuws zijn voor het volk Israël.
De vier visioenen in het tweede deel zijn:
- Visioen van de vier koninkrijken
- Visioen van de ram en de geitenbok
- Profetie van de zeventig weken
- De toekomst van Gods volk / De man in linnen
Daniël 7📜Visioen van de vier dieren
In het eerste visioen ziet Daniël uit de zee vier dieren opkomen, die er steeds verschrikkelijker uitzien. Deze vier dieren stellen de vier wereldrijken voor, net als in Daniël 2 en ze lijken onverslaanbaar te zijn.
| 1 | Leeuw met vleugels van een arend | Babel, koning Nebukadnezar |
| 2 | Beer met drie ribben in zijn muil, tussen zijn tanden | Medo-Perzische Rijk |
| 3 | Luipaard/panter met vier vogelvleugels op zijn rug en vier koppen | Het Griekse Rijk, Alexander de Grote |
| 4 | Een schrikwekkend, gruwelijk, en uitzonderlijk sterk dier, met grote, ijzeren tanden en tien hoorns Tussen de tien hoorns komt een kleine hoorn omhoog en drie andere worden uitgerukt | Het Romeinse Rijk |
In vers 9-12 oordeelt de Oude van dagen (HSV) of oude wijze (NBV21) over de dieren. Dit is God Die oordeelt over de koninkrijken.
De typering ‘Oude van dagen’ geeft binnen de sociale context van het oude Nabije Oosten aan dat Hij eerbiedwaardig en wijs is en respect verdient. Theologisch gezien onderstreept het bovendien dat God er al van oudsher, van eeuwigheid is.
e-Bijbelcommentaar Daniël, SBCOT (Doorn: Centrum voor Bijbelonderzoek), Dan.7:9. https://online.studiebijbel.nl
In vers 13-14 geeft God de heerschappij aan ‘Iemand als een Mensenzoon’. Hier wordt verwezen naar Jezus. In Mattheüs 26:64 verwijst Jezus Zelf naar deze tekst uit Daniël 7. Hierna, in het tweede deel van hoofdstuk 7 krijgt Daniël uitleg over het visioen, met name over het vierde dier.
Hij zei: “Dat vierde dier duidt op een vierde koninkrijk dat op aarde zal komen, anders dan alle andere koninkrijken, en dat de hele aarde zal verslinden, vertrappen en vermorzelen.
Daniël 7:23-28 NBV21
Die tien hoorns duiden op tien koningen die uit dat koninkrijk zullen opstaan, maar na hen zal een andere opstaan, anders dan alle vorige, en deze zal drie koningen ten val brengen.
Hij zal een grote mond opzetten tegen de allerhoogste God, en de heiligen van de Allerhoogste onderdrukken. Hij zal proberen hun feestdagen en hun wet te veranderen, en zij zullen aan hem overgeleverd zijn voor één tijd, een dubbele tijd en een halve tijd.
Dan zal het hof plaatsnemen en zal hem zijn heerschappij ontnomen worden, hij zal voor eeuwig verdelgd en vernietigd worden.
Het koningschap, de heerschappij en de grootheid van alle koninkrijken onder de hemel zullen gegeven worden aan het volk van de heiligen van de Allerhoogste. Hun koningschap is een eeuwig koningschap en alle machten zullen hen dienen en gehoorzamen.”
Opwekking 800│Koning Met Eer Gekroond
Daniël 8📜Visioen van de ram en de geitenbok
Het visioen in hoofdstuk 8 gaat meer in detail over twee van de dieren, de ram en de geitenbok. Daniël ziet een snelle geitenbok (Alexander de Grote uit het Griekse Rijk) die een krachtige ram (het Medo-Perzische Rijk) verslaat. De kleine hoorn uit vers 9 is de meedogenloze koning van vers 23. Hiermee wordt waarschijnlijk bedoeld Antiochus Epiphanes die koning was van Syrië (175-164 voor Christus). Hij dwong iedereen de Griekse taal en cultuur op en verbood de besnijdenis en offers. Uiteindelijk kwamen de Joden in opstand, wat te lezen is in het apocriefe boek 1 Makkabeeën.
Daniël 9📜Gebed van Daniël en het visioen van de zeventig weken
In hoofdstuk 9 las Daniël het boek Jeremia en hij bad tot God. Hij belijdt de zonde van het volk en vraagt om een einde aan de ballingschap. Daniël krijgt antwoord op zijn gebed in een visoen van de engel Gabriël (vers 24-27). Dit visioen van de zeventig weken is ingewikkeld en wordt verschillend uitgelegd. Letterlijk staat er ‘zeventallen’ of ‘zevens – zeventig zevens’.
Vers 24 Zeventig weken zijn vastgesteld voor je volk en je heilige stad, voordat aan de overtredingen een einde komt en de zonden zijn afgesloten, voordat het wangedrag is vergolden en eeuwige gerechtigheid is gebracht, voordat het profetisch visioen is bezegeld en het allerheiligste gewijd.
Daniël 9:24-27 NBV21
Vers 25 Je moet weten en begrijpen: Vanaf het ogenblik waarop de boodschap is uitgegaan dat Jeruzalem hersteld en weer opgebouwd zal worden tot het tijdstip waarop een gezalfde vorst verschijnt, zullen zeven weken verstrijken; en het herstel en de wederopbouw van de stad, met pleinen en wallen en al, zal tweeënzestig weken duren, en het zal een tijd van verdrukking zijn.
Vers 26 Na de tweeënzestig weken zal deze gezalfde worden vermoord, zonder dat iemand het voor hem opneemt. Het volk van een toekomstige vorst zal verderf brengen over de stad en het heiligdom. Hij zal zijn einde vinden in een overstroming. Tot aan het einde van de strijd zullen er verwoestingen zijn, zoals is vastgesteld.
Vers 27 Hij zal een sterk bondgenootschap sluiten met velen, één week lang. De helft van de week zal hij offers noch gaven laten brengen, en boven op het altaar zal een verwoesting brengende gruwel te zien zijn, totdat het aangekondigde einde van die verwoestende kracht komt.’
| Letterlijk / symbolisch | periode | 70 zeventallen | |
|---|---|---|---|
| Letterlijk | Makkabese uitleg | 490 jaar│7 weken + 62 weken | Periode van de ballingschap (605-586 v. Christus) tot Antiochus Epiphanes (167-164 v. Christus) |
| Symbolisch | Preterisme | 7 periodes +62 periodes +1 periode | Symbolische periodes die gaan tot de eerste eeuw na Christus |
| Symbolisch | Verbondstheologie | 7 periodes +62 periodes +1 periode | Symbolische periodes die eindigen met de wederkomst van Christus |
| Letterlijk | Dispensationisme | 490 jaar | Eindigt met de tweede komst van Christus maar omvat ook Zijn eerste komst ‘Profetisch gat’ tussen de 69e en 70e zevental. |
Daniël 10📜De man gekleed in linnen
In hoofdstuk 10, 11 en 12 staat het laatste visioen van Daniël. Het is één uitgebreid visioen met veel details over de toekomst van het Joodse volk. Daniël kreeg dit visioen te zien in het jaar 536 voor Christus, met Kores als koning van Perzië.
Op de vierentwintigste dag van de eerste maand, toen ik mij aan de oever van de grote rivier de Tigris bevond,
Daniël 10:4-6 NBV21
sloeg ik mijn ogen op en zag een man, gekleed in linnen, met om zijn heupen een gordel gemaakt van goud uit Ufaz.
Zijn lichaam was als turkoois, zijn gezicht leek een bliksem en zijn ogen waren als fakkels van vuur. Zijn armen en voeten glansden als gepolijst brons en zijn stemgeluid leek door een mensenmenigte te worden voortgebracht.
Het visoen begint en eindigt met een man die hij ziet, gekleed in linnen. De man is een hemelse figuur net als in het boek Ezechiël 9 en 10. Hij zou een engel kunnen zijn, misschien de engel Gabriël net als in hoofdstuk 8 en 9. Er zijn ook overeenkomsten met de beschrijving van Christus in Openbaring 1.
Daniël 11📜Toekomst
Koningen van Perzië en Griekenland
Na koning Darius zullen er nog drie koningen aan de macht komen in Perzië. Daarna zal er een vierde opstaan, koning Xerxes, die rijker wordt dan de vorigen. Hij komt in conflict komt met Griekenland en wordt verslagen in de slag bij Salamis. Na nog veel andere koningen die hier niet genoemd worden, verslaat Alexander de Grote van Griekenland, het Perzische Rijk.
De strijd tussen de koningen van het noorden en het zuiden
De koning van het zuiden is de koning van Egypte en de koning van het noorden is Seleucus, de vroegere generaal van Ptolemaeus van het Syrische Rijk. Na veel oorlogen grijpt koning Antiochus Epifanes naar de macht in het Seleucidische Rijk. Hij plundert Egypte en op de terugweg viel hij Jeruzalem aan en doodde 80.000 Joden.
Wie is de goddeloze koning van het Noorden?
Vers 21-35 gaat over koning Antiochus IV Epifanus. Wat in vers 36-45 is beschreven over de koning van het Noorden is meer dan achteraf bekend is geworden over koning Antiochus IV Epifanus. Het kan ook een profetie zijn over dingen die gaan gebeuren in de eindtijd. Antiochus IV Epifanus is dan een type van de antichrist.
Daniël 12📜Eindtijd
In die tijd zal Michaël opstaan, de grote vorst, die de kinderen van je volk terzijde staat. Het zal een tijd van verdrukking zijn, zoals er niet geweest is sinds er volken bestaan. In die tijd zal je volk worden gered: allen die in het boek zijn opgetekend.
Daniël 12:1-3 NBV21
Velen van hen die slapen in de aarde, in het stof, zullen ontwaken, sommigen om eeuwig te leven, anderen om voor eeuwig te worden veracht en verafschuwd.
De verlichten zullen stralen als het fonkelende hemelgewelf, en degenen die velen tot gerechtigheid hebben gebracht als de sterren, voor eeuwig en altijd.
‘In die tijd’ verwijst terug naar hoofdstuk 11:36-45 waar het gaat over koning Antiochus IV Epifanus, maar óók over de eindtijd en de antichrist. Hoofdstuk 12 gaat verder met de beschrijving van de antichrist en de gebeurtenissen bij de wederkomst van Christus. Daniël is het eerste boek in het Oude Testament waarin het gaat over de opstanding uit de dood, in Daniël 12:2 en 13.
Maar jij, ga het einde tegemoet. Je zult te ruste gaan en aan het einde van de dagen opstaan om het lot te ontvangen dat jou is toebedeeld.’
Daniël 12:13 NBV21
Daniël & Openbaring
De visioenen in de tweede helft van het boek Daniël over de eindtijd lijken op de teksten in het boek Openbaring. Het verschil is dat de visioenen in Daniël over een verre toekomst gaan en in Openbaring is ‘de tijd nabij’ dat deze dingen gaan gebeuren.
Bronnen
- Uitgelichte afbeelding: BibleProject
- StudieBijbel online
- HSV-Studiebijbel
- Evangelisch College – Rondreis door de Bijbel
- Bill T. Arnold en Bryan E. Beyer – In ontmoeting met het Oude Testament
- Pat en David Alexander – Handboek bij de Bijbel
- David Pawson – Sleutels tot de Bijbel
- Samenvatting ETS, OT 202/2022 les 5
- Jeffrey Geoghegan, Michael Homan│De Bijbel voor Dummies
- answersfromscriptureonline.com│afbeelding Daniel 7