Inleiding
Misschien heb je nog nooit van de term contemplatieve beweging of contemplatie gehoord, maar als christengelovige zou je wel een van de gebruiken of technieken uit deze beweging kunnen herkennen. Zelf heb ik wel ervaring met sommige van deze technieken, zonder dat ik op dat moment precies wist waar ik mee bezig was. Ik weet nog dat het voor mij niet altijd goed voelde en ik er vragen over had, maar heb er toen niet verder in verdiept.
Regelmatig hoor of lees ik wel iets wat te maken heeft met de contemplatieve beweging. Om er iets zinnigs over te kunnen zeggen, of het wel of niet Bijbels of verstandig is, wil ik er wat meer over weten. Vandaar dit eerste blogje met wat informatie over de contemplatieve beweging. Als u of jij hier ervaring mee hebt, het maakt niet uit hoe of wat, reageer gerust hieronder, ik hoor het graag.
Contemplatie
Andere woorden voor contemplatie zijn: beschouwing, bespiegelen, meditatie, overdenking of overpeinzing. Letterlijk betekent het woord contemplatie: het scheiden van iets uit zijn omgeving.
In de contemplatieve beweging worden verschillende technieken of methoden gebruikt om iets van God te ervaren. Het is een voortdurend naar binnen keren in jezelf en zoeken naar een innerlijke ervaring.
Oorsprong
De methoden uit de contemplatieve beweging bestonden al in de Vroege Kerk en later in de rooms-katholieke kerk en de oosters-orthodoxe kerken.
In de jaren ’70 van de vorige eeuw ontstond er opnieuw belangstelling voor deze methoden. Abbot Thomas Keating, William Meninger en Basil Pennington, drie trappistenmonniken uit de Verenigde Staten, hielden zich bezig met het contemplatieve gebed of Centering Prayer. Op verzoek van het Tweede Vaticaanse Concilie onderzochten ze het contemplatieve gebed met onder andere een zenboedhist. Het moest een christelijke alternatief zijn voor de oosterse meditatie.
Methoden uit de contemplatieve beweging
Veelgebruikte termen of methoden uit de contemplatieve beweging zijn:
- contemplatief gebed/centrerend gebed/centering prayer
- Jezusgebed
- ademgebed
- luisterend bidden
- visualisatie
- stilte
- lectio divina
- meditatie
Contemplatief gebed
Een ander woord voor contemplatief gebed is centrerend gebed of Centering Prayer. Bij het contemplatief gebed is ervaring of beleving belangrijk. Het is de bedoeling niet teveel na te denken (over God), maar God te ervaren. Hiervoor is het de bedoeling om rustig te zitten en stil te worden voor God.
Repetatief gebed
Eventueel kan men tijdens het contemplatief gebed een korte zin of (Bijbel)woord zachtjes uitspreken en dit steeds blijven herhalen.
Jezusgebed
Het Jezusgebed is het repetitief/contemplatief gebed, waarbij men steeds de naam van Jezus langzaam, zacht uitspreekt en dit ook steeds weer herhaald..
Ademhalingsgebed of ademgebed
Het contemplatieve gebed, repetitieve- of Jezusgebed wordt ook wel het ademgebed (genoemd), wanneer men het zachtjes uitspreken en herhalen van een korte zin of woord, of de naam van Jezus, combineert met de ademhaling. Op het ritme van de ademhaling, herhaalt men bij inademen en bij het uitademen een (Bijbel) woord, korte zin of de naam van Jezus. Bijvoorbeeld ‘Heer, ontferm U’, ‘Vader’ of ‘Jezus’.
Visualisatie(gebed)
Tijdens visualisatie of het visualisatie gebed beeld men zich bepaalde ding of ontmoetingen met iemand in. Men verbeeld zich bijvoorbeeld dat Jezus voor hen staat en met hen praat. Hiervoor kunnen ook iconen of afbeeldingen van Jezus gebruikt worden.
Luisterend bidden
Luisterend bidden is ook een vorm van contemplatief gebed, of een andere term voor dezelfde methode. Het is stil worden en luisteren naar God. Vaak ook door het visualiseren van iets of iemand.
Lectio Divina
Lecito Divina is een meditatieve manier van Bijbellezen. Het gaat hierbij niet om Bijbelstudie of het begrijpen van de tekst met het verstand. Net als bij de verschillende soorten van gebed, gaat het ook bij Lectio Divina om iets te ervaren van God. Lectio Divina begint met stil worden voor God. Dan zijn er vier stappen:
- Lectio: de tekst een paar keer langzaam doorlezen en je laten raken door een woord of zin
- Meditatio: overdenken, let op het woord of zin die opviel
- Oratio: reageer hierop met gebed en vraag aan God wat Hij hiermee wil zeggen
- Contemplatio: nadere beschouwing, in tegenwoordigheid van de Heer zijn
Bronnen
- Uitgelichte afbeelding: Pixabay
- Encyclopedie.nl – begrip contemplatie
- Bijbelse Bron – Dirk Jan Jansen – Het bewaken van onze harten – Deel 1
- Bijbelse Bron – Dirk Jan Jansen – Het bewaken van onze harten – Deel 2
- Lighthouse Trails Publishing and Ray Yungen – Contemplative Prayer and the Evangelical Church
- AMEN Bijbelmagazine – Contemplatief Christendom
- Toetsalles.nl – De contemplatieve beweging in het licht van de bijbel
- David Cloud – Contemplative Mysticism: A Powerful Ecumenical Bond
- Wikipedia – Contemplatie
- Wikipedia – Lectio Divina
- School voor Spiritualiteit – Jos Douma – Het gebed in het verborgene: contemplatief bidden
In 2019 schreef ik een blog ‘eet de vis en spuw de graten’, dus ik begrijp wat je bedoelt. Mijn blog ging toen over de NAR, maar jij ziet de contemplatieve beweging waarschijnlijk als net zo gevaarlijk.
De NAR is voor mij duidelijk niet Bijbels en gevaarlijk. Natuurlijk zie ik ook de gevaren van de contemplatieve beweging, voor zover ik dat nu kan beoordelen. In de contemplatieve beweging heb ik mijzelf nog niet zo verdiept, dit was een eerste blogje.
Met de NAR leer ben ik al meer dan 10 jaar geleden in aanraking gekomen. Een paar jaar geleden werden meerdere mensen uit onze toenmalige kerkelijke gemeente gevraagd te vertrekken, als ze vragen hadden over de invloed van Bethel Church. Wat een veilige plek/kerk was, werd toen onveilig en dat was erg moeilijk. Daarom ben ik bang om de contemplatieve beweging meteen als ‘fout’ te benoemen en ik vind dat ik dat ook nog niet kan doen, omdat ik er inhoudelijk nog te weinig over weet.
Aangezien de oprichter hiervan een priester was kan je er vanuit gaan dat óók dit dwaalleer is.
Eens in de 2 weken bezoek ik in Het leger des heils Lectio Devina. Het heeft mij echt nieuwe inzichten gegeven over het gedeelte of tekst wat we lazen en daarna ook aangespoord om het in zijn geheel thuis te lezen en verder te onderzoeken. Als ondersteuning vind ik het dus erg fijn.