Genres in de Bijbel

Het aantal Bijbelboeken

De Bijbel is niet één boek, maar een verzameling van veel boeken. Het latijnse woord biblia betekent dan ook boeken. De Hebreeuwse Bijbel of de joodse Tenach bestaat uit 39 boeken en wordt door christenen het Oude Testament genoemd. Het Nieuwe Testament bestaat uit 27 boeken. In totaal zijn dit 66 boeken. De Rooms Katholieke Kerk heeft ook de apocriefe of deuterocanonieke boeken in de Bijbel staan. Deze gaan over de periode tussen het Oude en het Nieuwe Testament.

Eén groot verhaal

De Bijbel bevat 66 boeken, maar is tegelijkertijd ook één groot verhaal. Er loopt een rode draad door heel de Bijbel, zou je kunnen zeggen, waarin God staat centraal staat en Zijn plan met de wereld. Dit verhaal wordt ook wel de heilsgeschiedenis genoemd. Gods plan is dat de hemel en de aarde door Jezus Christus weer één worden.

Verschillende soorten Bijbelboeken

De Bijbel is geschreven om te lezen en bevat literatuur op topniveau las ik ergens.

De boeken in de Bijbel zijn geschreven in verschillende soorten of genres, met verschillende kenmerken. Wanneer je de Bijbel leest is het goed om je af te vragen in welk genre een Bijbelboek is geschreven. Dit is belangrijk voor de betekenis en de uitleg van een tekst(gedeelte). Een telefoonboek is bijvoorbeeld iets anders dan een roman of een stripverhaal en zo is een historisch verhaal iets anders dan een profetie. In een en hetzelfde Bijbelboek kunnen ook verschillende genres voorkomen. Richteren bijvoorbeeld, bestaat uit geschiedenis en poëzie.

Verschillende genres die in de Bijbel voorkomen zijn onder andere: narratief genre (verhalen), poëzie, wetteksten, profetie, liederen, spreuken, wijsheid, raadsels, drama, satire, lofrede, geslachtsregisters, gelijkenissen, brieven, preken en apocalypsen. De twee meest voorkomende genres zijn: het narratief genre en poëzie.

Narratief genre / geschiedenisverhaal

Het woord ‘narratief‘ betekent: verhalend of vertellend. Het narratief genre is een verhaal of geschiedenis, het vertelt wat er is gebeurd. In het Oude Testament staan veel van deze geschiedenisverhalen, zoals bijvoorbeeld Genesis, Jozua en Richteren. Andere Bijbelboeken uit het Oude Testament bestaan voor een groot deel uit dit genre, bijvoorbeeld Exodus en Jesaja. In het Nieuwe Testament zijn de evangeliën (Mattheüs, Markus, Lukas en Johannes) en het boek Handelingen geschreven in het narratieve genre.

In een Bijbelboek van het narratief genre wordt een geschiedenis of verhaal beschreven. De schrijver geeft meestal geen oordeel over het verhaal/ wat er gebeurde. Het gevaar is dat het verhaal wordt gelezen als allegorie en het wordt vergeestelijkt.

Poëzie

De boeken: Job, Psalmen, Spreuken, Hooglied en Klaagliederen bestaan uit poëzie en in andere boeken uit het Oude Testament staan stukken poëzie. Profetieën van bijvoorbeeld de profeet Jesaja of Jeremia, zijn geschreven in dichtvorm. In het Nieuwe Testament staan ook gedichten en liederen, bijvoorbeeld de lofzang van Maria in Lukas 1.

De schrijver van poëzie in de Bijbel, wil de lezer iets laten meebeleven van zijn omgang met God. Een schrijver van poëzie (een dichter) gebruikt beelden en verschillende vormen van taal om iets duidelijk te maken. Poëzie is iets anders dan een geschiedenisverhaal en je kunt het meestal niet letterlijk nemen. In Psalm 23 bijvoorbeeld, is God niet letterlijk een schaapherder en de gelovige is geen schaap.

Hooglied

Een allegorie is een verhaal dat symbool staat voor iets anders, het is geschreven om een bepaalde boodschap over te brengen. Het boek Hooglied kan worden gelezen als een allegorie die gaat over de relatie van God met het volk Israël, of over God en de gelovige. Maar Hooglied kan ook gaan over seksualiteit, geschreven in poëzie. Misschien wil God ons met dit boek wel laten weten dat seksualiteit iets moois is.

Wetteksten

Met de wet of wetten in de Bijbel kunnen de 10 geboden worden bedoelt die God gaf aan het volk Israël, of de thora: het onderwijs van God in de vijf boeken van Mozes. Deze wetten staan tussen de geschiedenisverhalen van het volk Israël.

Profetie

Drie grote profeten/profetische boeken in het Oude Testament zijn: Jesaja, Jeremia en Ezechiël. De kleine profeten zijn:  Hosea, Joël, Amos, Obadja, Jona, Micha, Nahum, Habakuk, Zefanja, Haggai, Zacharia en Maleachi. Maar ook Mozes werd al een profeet genoemd. De profetische boeken bestaan uit het narratieve genre (verhalen) en poëzie.

Een profeet in de Bijbel gaf een boodschap door van God. Anders gezegd: God gaf een boodschap door aan mensen, via een profeet. Deze boodschap was bedoeld voor de mensen in die tijd. Er staan profetieën in de Bijbel die naast een boodschap toen, ook voor de toekomst waren bedoeld, zoals bijvoorbeeld de Messiaanse profetieën. God gaf deze boodschap door in een visioen of een droom, of rechtstreeks via een stem.

Crossroads Kids’ Club │ God’s Story: Prophets

Wijsheid

Wijsheid of wijsheidsliteratuur in de Bijbel vinden we in: Kronieken, Job, Psalmen, Spreuken, Prediker, Hooglied, Klaagliederen, de evangeliën (Mattheüs, Markus, Lukas en Johannes) en de brief van Jakobus. Wijsheidsliteratuur in de Bijbel helpt de lezer goede keuzes te maken, die naar de wil van God zijn. De wijsheidsliteratuur staat dichtbij de mens en de ervaring van mensen. Het gaat over de dingen van het leven, die van alle tijden zijn: zin en zinloosheid, liefde en vriendschap, lijden en dood.

Gelijkenissen

Jezus vertelde gelijkenissen om mensen aan het nadenken te zetten en zo een reactie op te roepen.

vers 10 De leerlingen kwamen naar Hem toe en vroegen: ‘Waarom spreekt U in gelijkenissen tot hen?’
vers 11 Hij antwoordde: ‘Het is jullie gegeven de geheimen van het koninkrijk van de hemel te kennen, maar hun niet.

vers 13 Dit is de reden waarom Ik in gelijkenissen tot hen spreek: omdat zij ziende blind en horende doof zijn en niets begrijpen.

vers 18 Hoor en begrijp dan nu de gelijkenis van de zaaier:

Mattheüs 13: 10, 11, 13 en 18 NBV21

In Mattheüs 13 staat de gelijkenis van de zaaier, waar Jezus zegt dat de leerlingen de geheimen van het koninkrijk van de hemel begrijpen en de grote mensenmassa niet. Daardoor zijn de gelijkenissen van Jezus vaak uitgelegd als een allegorie (een allegorie is een verhaal dat symbool staat voor iets anders). Men dacht dat gelijkenissen een diepere betekenis hebben voor gelovigen een eenvoudige verhaaltjes zijn voor niet-gelovigen. In de ETS-les over het Lukas evangelie las ik dat niet alle onderdelen van een gelijkenis een diepere betekenis hoeven te hebben en dat het ook om een enkel onderdeel kan gaan.

Brieven

Het Nieuwe Testament bestaat uit 27 boeken, waarvan 21 brieven:

• 13 brieven van Paulus
• 1 brief van een onbekende schrijver aan de Hebreeën
• 1 brief van Jacobus
• 2 brieven van Petrus
• 3 brieven van Johannes
• 1 brief van Judas

Johannes schreef ook het boek Openbaring, dit is een brief en een apocalyps.

De indeling van de brieven:

• de opening
  • de afzender
  • aan wie de brief is geschreven
  • groet
  • (dank)gebed
• het middenstuk
• de afsluiting

De brieven vallen niet onder het narratieve genre. Het zijn geen verhalen, zoals de evangeliën. Ze zijn geschreven naar aanleiding van specifieke situaties die speelden in de verschillende gemeenten. De brieven werden (in één keer) voorgelezen in de gemeente aan wie de brief was geschreven. Om de brieven in de Bijbel goed te kunnen begrijpen moet je ze in één keer te lezen.

Apocalyps

Apocalyps is een Grieks woord dat ‘onthulling’ of ‘openbaring’ betekent. In Ezechiël, Daniël, Zacharia en Jesaja staan apocalyptische gedeelten. Het boek Openbaring is ook apocalyptisch, maar het is ook een profetie en brief. In een apocalyps maakte God dingen duidelijk door middel van een visioen, droom en symbolen. De eerste lezers van Openbaring begrepen de symbolen, wij niet en daarom kost het ons meer moeite om de boodschap te begrijpen.

BibleProject │ Literary Styles in the Bible

Bronnen

• Uitgelichte afbeelding: IBB │ Hoe zit de Bijbel in elkaar?
• HSV-Studiebijbel
• StudieBijbel online
• Bill T. Arnold, Bryan E. Beyer │ In ontmoeting met het Oude Testament
• David Pawson │ Sleutels tot de Bijbel
• Pat en David Alexander │ Handboek bij de Bijbel
• Samenvatting │ Bijbelse genres en hun uitleg │ ETS-Bijbelcursus leerjaar 1 | les 5 NT │ 2018-2019
• Samenvatting │Lucas’ portret: Jezus zoekt het verlorene │ ETS-Bijbelcursus leerjaar 1 | les 6 NT│ 2018-2019