Het Bijbelboek Psalmen

Herkenbare gevoelens

Het boek van de Psalmen is waarschijnlijk het meest geliefde en bekende Bijbelboek voor veel christenen én Joden. Ze zijn tijdloos en hebben overal en altijd wel iets te zeggen. De dichters van de Psalmen verwoorden alle menselijke gevoelens. ‘Negatieve’ emoties zoals woede, frustratie, jaloezie, wanhoop, angst en afgunst. Maar ook ‘positieve’ emoties van blijdschap, hoop en vrede. Voor iedereen is dit herkenbaar.

Naam

De Hebreeuwse naam voor Psalmen is Tehilim wat betekent ‘lofliederen’.

De Griekse naam voor dit boek is Psalmos of Psalmoi, wat betekent ‘liederen bij de harp’ of ‘snaarinstrument’. Psalmoi is afgeleid van ‘psallo’, dat tokkelen betekent. Een Psalm werd vaak begeleid door een tokkelinstrument, een harp of citer.

Historische achtergrond

Het boek Psalmen is eigenlijk de Bijbel in het klein, we vinden er alles wat wezenlijk is en in de Bijbel staat. Het is het liedboek en het gebedenboek van Israël in het Oude Testament. Ongeveer 150 aparte liederen die over een periode van vele honderden jaren geschreven zijn. Er zijn liederen geschreven in de tijd van Mozes tot aan de periode na de ballingschap. Pas na de ballingschap kreeg het zijn huidige vorm.

De Psalmen waren niet alleen een persoonlijk uiting voor de dichter, ze hadden ook een functie voor de gemeenschap. Daarom zijn persoonlijk details vaak weggelaten en weten we minder over de achtergrond.

Vijf boeken

Het boek Psalmen wordt verdeeld in vijf hoofdgedeelten. Ze zijn een afspiegeling van de Thora, de vijf boeken van Mozes.

Psalm 1-41; voornamelijk Psalmen van David
Psalm 42-72; voornamelijk Psalmen van David en de Korachieten
Psalm 72-89; voornamelijk Psalmen van (de zonen van) Asaf
Psalm 90-106; voornamelijk anonieme Psalmen
Psalm 107-150; feestliederen, waarvan een aantal van David

Elk van de vijf boeken sluit af met een lofprijzing, die het deel samenvat:

Psalm 1 en 2 zijn de introductie van het boek.
Psalm 41 sluit het eerste boek af en bevat een tekst die door Jezus op Zichzelf wordt toegepast in Johannes 13:18.
Psalm 72 sluit het tweede deel af en is verbonden met de Messiasverwachting.
Psalm 89 sluit het derde deel af met de teleurstelling in de verwachting en de vraag naar het falen van Gods belofte aan David.
Psalm 106 sluit het vierde deel af
Psalm 110 gaat vooraf aan de Halleluja-psalmen.
Psalm 150 sluit alle boeken van de Psalmen af.