Bijbelboek PREDIKER
Salomo
De woorden van Prediker, de zoon van David, koning in Jeruzalem (Prediker 1:1 HSV)
Het Hebreeuwse woord ‘Qohelet’ is een titel voor iemand die het volk leiding geeft of onderwijst en kan worden vertaalt met ‘Prediker’. Prediker was nakomeling van David, koning in Jeruzalem en volgens vers 12 koning over Israël. Daarom is het waarschijnlijk Salomo die dit Bijbeboek schreef, al staat zijn naam niet in het boek. Salomo was veertig jaar koning over Israël en stond bekend om zijn wijsheid en rijkdom. Hij was al oud toen hij dit boek schreef.
Loofhuttenfeest
Dit Bijbelboek wordt door de Joden gelezen tijdens het loofhuttenfeest. Ze wonen dan in een hutje, wat hen herinnert aan de tijd in de woestijn, toen ze leefden van wat ze van God kregen. Het boek Prediker herinnert aan onze afhankelijkheid van God.
BibleProject – The Book of Ecclesiastes
Thema’s
- De tragische werkelijkheid (gevolgen) van de zondeval. Prediker is realistisch en kritisch. Hij is zich er van bewust dat de schepping ‘aan de zinloosheid onderworpen’ is en ‘gezamenlijk zucht en gezamenlijk in barensnood verkeert’, zoals ook staat in Romeinen 8:20-21. Te midden van deze werkelijkheid zoekt hij naar de zin van het leven.
- De onvermijdelijkheid van de dood. Wat je ook gedaan hebt of meegemaakt, iedereen sterft en niemand kan iets meenemen.
- De frustratie maar ook de vreugde van het zwoegen. Prediker ervaart het goede van werken, maar de moeiten daarin.
- Wijsheid. Aan de ene kant is wijsheid vluchtig, omdat je de omstandigheden er niet mee kunt veranderen. Aan de andere kant prijst Prediker wijsheid omdat het beter is dan dwaasheid.
- Vertrouwen op God en dankbaarheid voor wat Hij geeft. Ondanks dat Prediker veel dingen niet begrijpt, belijdt hij toch steeds weer zijn vertrouwen op God. Hij wijst ook steeds weer op de goede gaven van God, zoals menselijke relaties, eten, dringen en werk.
- Oproep om ontzag te hebben voor God. Het feit dat alles even ‘vluchtig’ is, moet mensen ertoe brengen hun heil bij God te zoeken, wan Zijn werk is voor eeuwig en Hij is een ‘rots’ voor allen die bij Hem schuilen.
Indeling
Het boek Prediker is in te delen in drieën. De proloog en de epiloog zijn geschreven in de derde persoon en het middenstuk in de eerste persoon.
- Proloog (1:1-11)
- De woorden van de Prediker (1:12-12:7)
- Epiloog (12:8-14)
Vluchtigheid
Een en al vluchtigheid, zegt Prediker, een en al vluchtigheid, alles is [even] vluchtig (Prediker 1:2 HSV)
Het woord hèvel komt vaak voor in het boek Prediker.De Statenvertaling vertaalt het met ijdelheid, maar Prediker bedoelt niet ijdelheid in de zin van hoogmoed of zelfingenomenheid. Letterlijk betekent het iets als damp, ademtocht, nevel of ijl. In de manier waarop Prediker het gebruikt kunnen we denken aan raadselachtig. De HSV vertaalt het als vluchtigheid.
Prediker spreekt over verschillende vluchtigheden:
- Vluchtigheid van de natuur
- Vluchtigheid omdat niets te veranderen is
- Vluchtigheid van wijsheid en kennis
- Vluchtigheid van vreugde, rijkdom en succes
- Vluchtigheid van zwoegen/menselijke prestaties
- Vluchtigheid van het sterfelijke leven
- Vluchtigheid van de gunst van het volk
- Vluchtigheid van ondoordachte uitspraken
- Vluchtigheid vanwege het ongestraft blijven van onrecht
- Vluchtigheid vanwege tijd en toeval die allen treffen
Prediker 1 📖 Lucht en leegte
In het eerste hoofdstuk begint Prediker meteen met een lang gedicht over het thema vluchtigheid en de nutteloosheid van alle dingen.
Er is geen herinnering aan de vroegere dingen. Ook aan latere dingen, die [nog] komen, zal geen herinnering zijn bij hen die daarna komen (Prediker 1:11 HSV)
Zoals zij die eerder geleefd hebben in de vergetelheid zijn geraakt, zo zal dat ook gelden voor hen die nog zullen leven volgens Prediker, dus maak je maar geen illusies.
Prediker 2 📖 Vreugde en rijkdom brengen geen geluk
Aan het einde van dit hoofdstuk zien we zijn eerste grote ontdekking: geniet van het leven en wat je met hard werken verworven hebt, want dat is in de hand van God.
Is het [dan] niet goed voor de mens dat hij eet en drinkt en zichzelf in zijn zwoegen het goede laat genieten? Ook dit heb ik gezien: het komt uit de hand van God (Prediker 2:24 HSV)
Prediker 3 📖 Alles heeft zijn tijd
In hoofdstuk 3 staat dit bekende gedicht:
Voor alles is er een vastgestelde tijd, en er is een tijd voor elk voornemen onder de hemel.
Er is een tijd om geboren te worden en een tijd om te sterven; een tijd om te planten en een tijd om het geplante uit te trekken;
een tijd om te doden en een tijd om te genezen, een tijd om af te breken en een tijd om op te bouwen;
een tijd om te huilen en een tijd om te lachen, een tijd om rouw te bedrijven en een tijd om te huppelen;
een tijd om stenen weg te werpen en een tijd om stenen te verzamelen, een tijd om te omhelzen en een tijd om zich ver te houden van omhelzen;
een tijd om te zoeken en een tijd om verloren te laten gaan, een tijd om te bewaren en een tijd om weg te werpen;
een tijd om stuk te scheuren en een tijd om dicht te naaien, een tijd om te zwijgen en een tijd om te spreken;
een tijd om lief te hebben en een tijd om te haten, een tijd van oorlog en een tijd van vrede.
In vers 11 staat dat God alles op Zijn tijd mooi heeft gemaakt, maar voor de mens blijft het een mysterie. De Amerikaanse popgroep the Byrds schreven een lied over de eerste 8 verzen van dit hoofdstuk
The Byrds – Turn! Turn! Turn!
Prediker 4 📖 Verdrukking en verdriet
Prediker ziet veel onrecht en onderdrukking. Hij spreekt ook over menselijke relaties.
Prediker 5 📖 Genieten is een geschenk van God
Wanneer een mens geniet van rijkdom en bezit, wanneer hem dat door God wordt toegestaan als zijn rechtmatig deel en hij zich verheugt in alles wat hij moeizaam heeft verworven, is dat een geschenk van God (Prediker 5:18 NBV)
Prediker 6 📖 Zinloos
God heeft sommigen grote rijkdom en veel aanzien gegeven, maar ze kunnen er niet van genieten omdat alles bij andere mensen terecht komt. Dit is zinloos volgens Prediker.
Prediker 7 📖 Wijsheid gerelativeerd
Een [goede] naam is beter dan goede olie en de dag van de dood [is beter] dan de dag dat iemand geboren wordt (Prediker 7:1 HSV)
Dit vers laat de somberheid van Prediker zien. “Zijn realisme grenst aan cynisme” schrijft J. Hoek.
In de verzen 15-29 wordt de wijsheid en rechtvaardigheid geprezen, maar ook gerelativeerd. Kies dus een weg in het midden. Te veel wijsheid en rechtvaardigheid is niet goed, zoals weinig wijsheid en weinig rechtvaardigheid ook slecht zijn.
Wees daarom niet al te rechtvaardig en meet jezelf geen overdreven wijsheid aan. Waarom zou je jezelf te gronde richten? Maar gedraag je ook niet al te onrechtvaardig en wees niet overmatig dwaas. Waarom zou je sterven voor je tijd? (Prediker 7:16-17 NBV)
Prediker 8 📖 Het is wijs om vreugdevol te zijn
Prediker geeft het advies om naar oversten (de koning) te luisteren. De wijsheid van een mens is te zien in zijn gezicht, zijn harde gelaat wordt zachter. Een wijs mens treedt de ander vriendelijk tegemoet. Een harde gezichtsuitdrukking is onverstandig in tegenwoordigheid van de koning, want dit zou zijn toorn oproepen.
Prediker 9 📖 Geniet
Ga [uw weg], eet uw brood met blijdschap, drink uw wijn met een vrolijk hart, want God schept al behagen in uw werken.
Laat uw kleding te allen tijde wit zijn en laat op uw hoofd geen olie ontbreken.
Geniet van het leven met de vrouw die u liefhebt, al de dagen van uw vluchtige leven die Hij u gegeven heeft onder de zon, al uw vluchtige dagen. Want dit is uw deel in het leven en bij uw zwoegen waarmee u zwoegt onder de zon (Prediker 9:7-9 HSV)
Prediker 10 📖 Dwaasheid
In dit hoofdstuk staan verschillende praktische adviezen die te maken hebben met het omgaan met anderen.
Wie een kuil graaft, zal erin vallen. Wie een gat slaat in een muur, een slang zal hem bijten (Prediker 10:8 HSV).
Prediker 11 📖 Geniet van het nu
Het leven is onzeker en het gaat nooit zoals verwacht. Daarom moet je genieten van je jeugd zegt Prediker.
Prediker 12 📖 Denk in je jonge jaren aan je Schepper
Hier beschrijft Prediker het proces van ouder worden en sterven. Hij vergelijkt het menselijk lichaam met een huis of paleis. Wat nu mooi is, zal op een dag vergaan, ook ons leven eindigt een keer.
Slot van Prediker:
Alles wat je hebt gehoord komt hierop neer: heb ontzag voor God en leef zijn geboden na. Dat geldt voor ieder mens, want God oordeelt over elke daad, ook over de verborgen daden, zowel over de goede als de slechte (Prediker 12:13-14 NBV).
Literatuur
- StudieBijbel online
- StudieBijbel in Herziene Statenvertaling
- Rondreis door de Bijbel
- In ontmoeting met het Oude Testament
- Handboek bij de Bijbel
- Sleutels tot de Bijbel – David Pawson
- Samenvattingen ETS
- PowerPoint ETS
- ETS online
- DE BIJBEL VOOR IEDEREEN – Age Romkes & Pieter Siebesma
- Jan Hoek – Goed nieuws voor mensen onder de zon. De boodschap van Prediker.
