INHOUDSOPGAVE
Thema’s in de Galatenbrief
De onderwerpen waarover Paulus schrijft in de Galatenbrief, komen ook voor in de Romeinenbrief. Het gaat in beide brieven om wet en genade. Thema’s in de Galatenbrief zijn: het apostelschap van Paulus, de rol van de wet, en de rol van de Heilige Geest.
BibleProject – Galatians
Zuid- of Noord-Galatië?
Uit het slot van de brief is duidelijk dat Paulus de schrijver is van de Galatenbrief. De meningen zijn verdeeld over wanneer de brief is geschreven en aan wie . Beide hebben met elkaar te maken. Galatië was in de tijd van Paulus zowel de naam van een landstreek als van een Romeinse provincie, waarbij de provincie groter was dan de landstreek.
- Zuid Galatië theorie: Volgens deze theorie schreef Paulus zijn brief aan Antiochië (in Pisidië), Iconium, Lystra en Derbe. Deze gemeenten stichten Paulus en Barnabas tijdens de eerste zendingsreis. De brief is dan geschreven vóór de vergadering in Jeruzalem, die ook ging over het houden van de wet.
- Noord Galatië theorie: Volgens deze theorie schreef Paulus de brief aan gemeenten die hij meer Noordelijk heeft gesticht op zijn tweede zendingsreis. In dit geval is de brief ná de vergadering in Jeruzalem geschreven.

Indeling
Galaten 1 en 2 | Paulus roeping en zijn bezorgdheid over de Galaten |
Galaten 3 en 4 | Leerstellige onderbouwing van Paulus’ evangelie |
Galaten 5 tot 6:10 | Praktische toepassing |
Galaten 6:11-18 | Laatste waarschuwing |
Crosspaint – Galatians 1-2 – Back to the Law?
Galaten 1 en 2
Van Paulus, een apostel die niet is aangesteld of gezonden door mensen, maar door Jezus Christus en God, de Vader, die Christus uit de dood heeft opgewekt.
Galaten 1:1 NBV
Paulus laat hier meteen zien dat zijn apostelschap bij God vandaan komt. Ook in Galaten 1:11 tot 2:10 gaat Paulus in op het begin van zijn apostelschap. Hij moest zich verdedigen tegenover zijn tegenstanders die zijn apostelschap in twijfel trokken. Hij zegt eerlijk dat hij Joden vervolgd heeft, maar toen heeft God hem geroepen om het evangelie te verkondigen aan de heidenen. Paulus noemt zichzelf een apostel, want hij heeft het over “hen die al vóór mij apostel waren”. Paulus benadrukt zijn onafhankelijk apostelschap, om te bewijzen dat de boodschap die hij aan de Galaten bracht de ware boodschap van Jezus Christus is.
Dan komt Paulus in vers 6 meteen bij de kern van zijn brief, zijn enorme verontrusting over de geestelijke toestand van de Galaten. Ze hebben zich laten verleiden door een ander, een verdraaid evangelie. Namelijk, dat als je tot geloof gekomen was in Christus, je je ook aan de Joodse wet moest houden.
Petrus weet dat hij wel met heidenchristenen mag eten, maar als er Joodse christenen in Antiochië komen die hier anders over denken past hij zijn gedrag aan. Zelfs Barnabas en anderen huichelden mee. Paulus spreekt Petrus hier over aan.
Crosspaint – Galatians 3-4 – Christ came to set us FREE!
Galaten 3
Weer gebruikt Paulus de felle toon, die niet in andere van zijn brieven te vinden is.
O dwaze Galaten, wie heeft u betoverd om de waarheid niet te gehoorzamen; [u] voor wie Jezus Christus eerder voor ogen is geschilderd [alsof Hij] onder u gekruisigd was?
Galaten 3:1 HSV
Hij vraagt of ze werkelijk zo dwaas zijn om weer op eigen kracht (door het houden van de wet) te vertrouwen en niet langer op de Geest. Hij schrijft over hun ervaringen toen ze Christus voor het eerst leerden kennen. Paulus doet nog een oproep aan de Galaten: dat redding niet komt door de wet maar door de genade, kunnen ze ook weten door Abraham. Hij was geen Israëliet maar een heiden, en God rechtvaardigde hem uit het geloof.

Paulus gebruikt het beeld van een testament om de functie van de wet uit te leggen. Een verbond of testament kan niet veranderd worden. De wet is bedoeld om zonde te herkennen en het volk Israël zo te bewaren voor kwaad. Maar de wet doet niets af aan de belofte aan Abraham, dat via Abraham het volk Israël tot zegen zou zijn voor de gelovigen uit de heidenen.
Daarbij is het niet [van belang] dat men Jood is of Griek; daarbij is het niet [van belang] dat men slaaf is of vrije; daarbij is het niet [van belang] dat men man is of vrouw; want allen bent u één in Christus Jezus.
Galaten 3:28 HSV
De verschillen die Paulus hier noemt, waren van groot belang. In het morgengebed in de synagoge werd God gedankt dat Hij de bidder niet geschapen heeft als heiden, slaaf of vrouw. Maar als alle gelovigen één familie zijn in Christus, dan doet dit onderscheid er niet meer toe en zal een christen daar niet meer voor danken. Ook de doop is voor elke christen, terwijl de besnijdenis alleen mogelijk was voor Joodse mannen.
Galaten 4
Maar destijds, toen u God niet kende, diende u hen die van nature geen goden zijn; en nu u God kent, ja wat meer is, door God gekend bent, hoe [kunt] u weer terugkeren naar de zwakke en arme grondbeginselen, die u weer van voren af aan wilt dienen?
Galaten 4:8-9 HSV
Met deze vraag herinnert Paulus aan het volk Israël in de woestijn: bevrijd uit de slavernij uit Egypte en terugverlangend naar de vleespotten in Egypte.
Hagar en Sara

In Galaten 4:21 tot 31 maakt Paulus gebruikt van contrasten. Abraham heeft twee families, één via Hagar & Ismaël en één via Sara en Isaak. Hagar, de slavin, staat voor het Sinaïverbond. Sara, staat voor het verbond dat met vrijheid te maken heeft.
Crosspaint – Galatians 5-6 – You are free! Now live it!
Galaten 5
Sta dan vast in de vrijheid waarmee Christus ons vrijgemaakt heeft, en laat u niet weer met een juk van slavernij belasten
Galaten 5:1 HSV
In Christus Jezus heeft namelijk niet het besneden zijn enige kracht, en ook niet het onbesneden zijn, maar het geloof, dat door de liefde werkzaam is
Galaten 5:6 HSV
In vers 1 tot 12 maakt Paulus duidelijk dat degenen die hun heil van de wet verwachten, zichzelf uitsluiten van de verlossing, maar de wet van Christus leidt tot het leven. Het draait in het christendom om hoop, geloof en liefde.
Uit vers 11 kunnen we opmaken dat de dwaalleraren de Galaten probeerden wijs te maken, dat Paulus nog steeds (net als vóór zijn bekering op de weg naar Damascus) de besnijdenis verkondigt. Dit ontkent Paulus. Hij wijst op zijn eigen leven en is zo boos dat hij zelfs roept dat deze dwaalleraars zich zelf maar moeten laten castreren.
Want u bent tot vrijheid geroepen, broeders, alleen niet tot die vrijheid die aanleiding geeft aan het vlees; maar dien elkaar door de liefde. Want de hele wet wordt in één woord vervuld, [namelijk] hierin: U zult uw naaste liefhebben als uzelf.
Galaten 6:13-14 HSV
De Galaten zijn dus vrij van hun heidense wortels en gewoonten, en vrij van de Joodse wet. Door de kracht van de Heilige Geest leiden een leven gekenmerkt door liefde. Geen egocentrisch leven, maar een dienend leven, waarbij je de naaste liefhebt als jezelf.
Galaten 6
Draag elkaars lasten, en vervul zo de wet van Christus (Galaten 6:1 HSV)Dit gedeelte is een aanmoediging om niet te verslappen, maar je te blijven inspannen voor groei in het karakter naar het beeld van Jezus. Paulus geeft praktische aanwijzingen over hoe het leven onder leiding van de Geest van God eruit ziet. De tegenstelling tussen het je laten leiden door je eigen natuur òf door de Geest, werkt door in het hele leven: doe voor ieder het goede, vooral voor je geloofsgenoten.
Nog een laatste keer waarschuwt Paulus voor de dwaalleraars die het valse evangelie brachten en benadrukt dat het motief voor de besnijdenis verkeerd is.
Tenslotte zegent Paulus zijn lezers:
De genade van onze Heere Jezus Christus [zij] met uw geest, broeders! Amen
Galaten 6:18 HSV
Bronnen
- StudieBijbel online
- StudieBijbel in Herziene Statenvertaling
- Rondreis door de Bijbel
- In Ontmoeting met het Nieuwe Testament
- Sleutels tot de Bijbel – David Pawson
- Kennismaking met het Nieuwe Testament – Stephen Motyer
- De Bijbel voor iedereen – Age Romkes & Pieter Siebesma
- AMEN Bijbelmagazine – Inleiding Nieuwe Testament Deel 9: Galaten
- Samenvatting ETS
- PowerPoint ETS
- ETS online