INHOUDSOPGAVE
Johannes, schrijver ✎
Deze blog gaat over Johannes, de schrijver van het Johannes-evangelie en de brieven 1, 2 en 3 Johannes. In de vroege kerk ging men er al van uit dat Johannes hiervan de schrijver was. Kerkvader Irenaeus kreeg onderwijs van Polycarpus, die een leerling was van Johannes. Over Johannes schrijft Irenaeus:
Daarna gaf Johannes, de leerling van de Heer, die ook aan Zijn borst gelegen had, ook zelf het evangelie uit, toen hij te Efeze in Asia verbleef.
Ireanaeus – Eusebius Kerkgeschiedenis 8.4
Familie
In alle vier de evangeliën wordt Zebedeüs genoemd als de vader van Johannes en van Jakobus.
Hij ging vandaar verder en zag twee andere broers, namelijk Jakobus, de zoon van Zebedeüs, en Johannes, zijn broer, in het schip met hun vader Zebedeüs, terwijl zij hun netten aan het herstellen waren, en Hij riep hen.
Mattheüs 4:21 HSV
en verder Jakobus, de zoon van Zebedeüs en Johannes, de broer van Jakobus – aan hen gaf Hij de naam Boanerges, wat ‘zonen van de donder’ betekent –
Markus 3:17 HSV
Hun moeder was waarschijnlijk Salome. Dit is af te leiden door meerdere teksten uit Mattheüs, Markus en Johannes naast elkaar te leggen, waarin de vrouwen genoemd worden die aanwezig zijn bij het sterven van Jezus: Maria Magdalena, Maria, de moeder van (de kleine) Jakobus en Joses en de moeder van de zonen van Zebedeüs. In Johannes 19:25 wordt Salome, de moeder van Jakobus en Johannes genoemd als de zus van de moeder van Jezus. Johannes en Jakobus zouden dan neven zijn van Jezus.
Onder hen was Maria Magdalena en Maria, de moeder van Jakobus en Joses, en de moeder van de zonen van Zebedeüs.
Mattheüs 27:56 HSV
En er waren daar ook vrouwen, die uit de verte toekeken; onder hen was ook Maria Magdalena, en Maria, de moeder van Jakobus de kleine en van Joses, en Salome,
Markus 15:40 HSV
En bij het kruis van Jezus stonden Zijn moeder, de zuster van Zijn moeder, en Maria, de vrouw van Klopas, en Maria Magdalena.
Johannes 19:25 HSV
Vissers 🎣
Voordat Jezus Johannes en Jakobus riep, waren ze vissers, net als hun vader Zebedeüs. Toen Jezus hen riep, gingen ze met Hem mee.
En toen Hij vandaar wat verdergegaan was, zag Hij Jakobus, de zoon van Zebedeüs, en Johannes, zijn broer, die in het schip de netten aan het herstellen waren.
Markus 1:19-20 HSV
En meteen riep Hij hen, en zij lieten hun vader Zebedeüs in het schip achter met de loonarbeiders en gingen weg, Hem achterna.
Jakobus en Johannes hoorden bij de volgelingen van Johannes de Doper. Later werden ze discipelen (leerlingen/volgelingen) van Jezus en vissers van mensen.
Toen Simon Petrus dat zag, viel hij neer voor de knieën van Jezus en zei: Heere, ga weg van mij, want ik ben een zondig mens.
Lukas 5:8-11 HSV
Want grote verbazing had hem en allen die met hem waren, bevangen, over de vangst van de vissen, die zij gedaan hadden;
en evenzo ook Jakobus en Johannes, de zonen van Zebedeüs, die metgezellen van Simon waren. En Jezus zei tegen Simon: Wees niet bevreesd, van nu aan zult u mensen vangen.
En nadat zij de schepen aan land gebracht hadden, lieten zij alles achter en volgden Hem.
Dat de broers vissers waren wil niet zeggen dat ze dom waren. Zebedeüs had ‘dagloners’ in dienst lezen we in Markus 1:20. Ze kwamen misschien dus uit een rijke familie. Ook zullen ze tijdens hun samenzijn met Jezus veel van Hem hebben geleerd.
De 12 discipelen
Johannes was één van de twaalf discipelen van Jezus:
- Petrus
- Jakobus
- Johannes
- Andreas
- Filippus
- Bartholomeüs
- Mattheus
- Thomas
- Jakobus (zoon van Alfeüs)
- Thaddeüs
- Simon Kananites
- Judas Iskariot
Hij stelde twaalf van hen aan als apostel; ze moesten Hem vergezellen, en Hij wilde hen uitzenden om het goede nieuws te verkondigen.
Markus 3:14-19 NBV21
Ook kregen ze de macht om demonen uit te drijven. Het waren Simon, die Hij de naam Petrus gaf, Jakobus, de zoon van Zebedeüs, Johannes, de broer van Jakobus (aan deze twee gaf Hij de naam Boanerges, wat ‘zonen van de donder’ betekent), Andreas, Filippus, Bartolomeüs, Matteüs, Tomas, Jakobus, de zoon van Alfeüs, Taddeüs, Simon Kananeüs en Judas Iskariot, die Hem heeft uitgeleverd.
‘De discipel die Jezus liefhad’
Johannes noemt zijn eigen naam niet in zijn evangelie maar omschrijft zichzelf als ‘de discipel die Jezus liefhad’. Je kunt eruit opmaken dat Johannes het dichts bij Jezus stond. De reden kan zijn dat Johannes door zijn eigen naam niet te noemen de aandacht op Jezus wil houden en niet op zichzelf.
En een van Zijn discipelen, die Jezus liefhad, lag aan in de schoot van Jezus.
Johannes 13:23 HSV
Toen nu Jezus Zijn moeder zag en de discipel die Hij liefhad, bij haar zag staan, zei Hij tegen Zijn moeder: Vrouw, zie, uw zoon.
Johannes 19:26 HSV
Daarna zei Hij tegen de discipel: Zie, uw moeder. En vanaf dat moment nam de discipel haar in zijn huis.
Daarom snelde zij terug en ging naar Simon Petrus en naar de andere discipel, die Jezus liefhad, en zei tegen hen: Ze hebben de Heere uit het graf weggenomen, en wij weten niet waar zij Hem neergelegd hebben.
Johannes 20:2 HSV
Verdere leven van Johannes
Na de dood, opstanding en hemelvaart van Jezus woonde Johannes in Palestina. Hij gaf, met Jakobus en Petrus een lange tijd leiding aan de gemeente in Jeruzalem. Net voor de verwoesting van Jeruzalem, rond 68 na Christus, vertrok Johannes naar Efeze. Daar werd hij door de Romeinen verbannen naar het eiland Patmos. Uiteindelijk is hij in Efeze overleden.
Ik, Johannes, die ook uw broeder ben en deelgenoot in de verdrukking en in het Koninkrijk en in de volharding van Jezus Christus, was op het eiland genaamd Patmos, omwille van het Woord van God en het getuigenis van Jezus Christus.
Openbaring 1:9 HSV
Van alle discipelen van Jezus was Johannes de langst levende. Hij schreef het evangelie en de brieven toen hij al een oude man was, waarschijnlijk tussen 70 en 100 na Christus. Logisch is dat hij eerst het evangelie schreef, daarna de brieven en daarna pas het boek Openbaring.
Overeenkomsten tussen het evangelie en de brieven van Johannes
Het evangelie en de brieven van Johannes hebben dezelfde stijl. Bepaalde uitdrukkingen en zelfs zinnen zijn hetzelfde.
Het eeuwige leven
En dit is het eeuwige leven, dat zij U kennen, de enige waarachtige God, en Jezus Christus, Die U gezonden hebt.
Johannes 17:3 HSV
Maar wij weten dat de Zoon van God gekomen is en ons het verstand heeft gegeven om de Waarachtige te mogen kennen; en wij zijn in de Waarachtige, namelijk in Zijn Zoon, Jezus Christus. Die is de waarachtige God en het eeuwige leven.
1 Johannes 5:20 HSV
Een nieuw gebod
Een nieuw gebod geef Ik u, namelijk dat u elkaar liefhebt; zoals Ik u liefgehad heb, moet u ook elkaar liefhebben.
Johannes 13:34 HSV
Broeders, ik schrijf u geen nieuw gebod, maar een oud gebod, dat u vanaf het begin hebt gehad; dit oude gebod is het woord dat u vanaf het begin hebt gehoord.
1 Johannes 2:7-8 HSV
Toch schrijf ik u een nieuw gebod, dat waar is in Hem en in u, want de duisternis gaat voorbij en het ware licht schijnt reeds.
En nu vraag ik u, vrouwe, niet alsof ik u een nieuw gebod schrijf, maar dat wat wij vanaf het begin gehad hebben: laten wij elkaar liefhebben.
2 Johannes 1:5 HSV
In Christus blijven
Blijf in Mij, en Ik in u. Zoals de rank geen vrucht kan dragen uit zichzelf, als zij niet in de wijnstok blijft, zo ook u niet, als u niet in Mij blijft
Johannes 15:4 HSV
En wie Zijn geboden in acht neemt, blijft in Hem en Hij in hem. En hieraan weten wij dat Hij in ons blijft, namelijk aan de Geest, Die Hij ons gegeven heeft.
Johannes 3:24 HSV
Opdat uw blijdschap volkomen wordt
Deze dingen heb Ik tot u gesproken, opdat Mijn blijdschap in u zal blijven en uw blijdschap volkomen zal worden.
Johannes 15:11 HSV
En deze dingen schrijven wij u, opdat uw blijdschap volkomen wordt.
1 Johannes 1:4 HSV
Gebruikte tegenstellingen in het evangelie en de brieven
Nog een overeenkomst tussen het evangelie en de brieven van Johannes zijn de tegenstellingen die hij gebruikt.
- leven en dood
- licht en duisternis
- waarheid en leugen
- liefde en haat
- rechtvaardigheid en wetteloosheid
- kinderen van God en kinderen van de Satan
- liefde van de Vader en liefde van de wereld
- Christus en de antichrist
- hemel en hel
Bronnen
- HSV-Studiebijbel
- StudieBijbel Online
- David Pawson – Sleutels tot de Bijbel
- Handboek bij de Bijbel – Pat en David Alexander
- In ontmoeting met het Nieuwe Testament
- ETS leerjaar 1 NT 2018/2019 les 7
- ETS leerjaar 3 NT 2020/2021 les 9